أربعینات (چهل حدیث ها)

تعالی بخشیدن به جامعه است انسان در دید ژرف نگر, اسلام, بیابان گردی سرگردان و گمگشته ای درتاریکزار زندگی نیست. او کشتی شکسته ای شور بخت و ناامید و اسیرموجهای بیمزا و هراس آفرین نمیباشد.بلکه موجودی مسؤول است که با مقصد و مقصودی مشخص, با زاد وتوشه ای کامل و راهنمایانی درونی و برونی به سفری پرداخته که از صحرای عدم آغاز میشود و تا بار یافتن به لقاء الهی ادامه دارد.تمامی نیروهای خلقت, انسان را در این سفر صادقانه یاری میکنند و خدا با لطف بیکران خویش به هدایت او از راههای گوناگون پرداخته است وبهترین جایگاه جاودانه را در سرای آخرت برای او مهیا کرده است.انسان برای به دست آوردن نیک بختی خویش و سعادتمندی جامعه و رضایت خداوند باید در طول این سفر چگونه زیستن را بیاموزد و این آموزه ها را در زندگی خویش بکار گمارد.اسلام عزیز برای پاسخگویی بدین سؤال بسیار اساسی دو شیوه را دنبال نموده است:الف: بیان احکام و دستورهای زندگی از آغاز تا فرجامب: ارائه الگوهای تربیتی و نمونه های عینی کمال بر اساس همین شیوه دوم در قرآن مجید بارها از پیامبران و دیگر انسانهای والا سخن به میان آمده است, و از جنبه های الگویی آنان ستایش شده تا دیگران نیز به آنان تأسی بجویند.در مکتب حیاتبخش تشیع(اسلام راستین)معرفی این الگوهای الهی گسترده تر است و پیشوایان معصوم که بهترین اسوه ها و الگوهای زندگی هستند فرا روی چشمان باز و دلهای آگاه قرار دارند تا آنانکه مسئولیت الهی و رسالت انسانی خویش را درک کرده اند و تصمیم برای رسیدن به چکادهای فرازمند فضیلت

و کمال دارند با درس گرفتن از آنان زیستنی شرافتمندانه که سعادت دنیا و آخرت را تأمین میکند در پیشگیرند.رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیه السلام اسوهبشریتاند و تبعیت عملی از آنان رهنمون کمالجویان است.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«ادبنی ربی فاحسن تأدیبی»خداوند مرا تأدیب کرده و ادبم را نیکو ساخته است.ویژگی سیره معصومین در این است که مورد پسند و قبول پروردگار است وبا اطمینان میتوان از آن پیروی کرد.اکنون به عنوان نمونه ای از دریای مواج و گرانقدر روایات, چهل حدیث ازسیره هر یک از معصومین علیه السلام به پیشگاه امت اسلامی عرضه میشود. امید که همه ما را چراغ راه و ره توشه سفری باشد باری رسیدن به سعادت دنیا و نیکبختی آخرت.در این چهل حدیث, از میان انبوه روایات مربوط به سیره پیامبرصلی الله علیه و آله به گزینش پرداخته ایم و از آن بوستان با صفا و دل انگیز, دسته گلی برای شما چیده و ارمغان آورده ایم, باشد که مطالعه آن, چشم دلمان را روشنتر سازد و رفتار حضرت رسالت, الگوی زیستن ما شود و رشته جانمان به عشق نبوی پیوسته تر گردد, تا از این راه به آن «حبیب خدا»نزدیکتر شویم.قال الله تبارک و تعالی:«لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه»(احزاب, آیه 2)برای شما در پیامبر خدا(و رفتار و اخلاق او)سر مشقی نیکوست.

دیار سجده

چهل حدیث از سیره سید الساجدین در سفر به بیت الله الحرام

بسم الله الرحمن الرحیم

قال رسول اللّٰه صلی الله علیه و آله و سلم:

مَنْ حَفِظَ عَلی أُمَّتی أَربَعینَ حَدیثاً مِمّا یَحْتاجُونَ إِلَیهِ فی أَمرِ دینِهِمْ بَعَثَهُ اللّٰهُ عزّ وجلّ یَومَ القِیامَهِ فَقیهاً

عالِماً(1) ؛

سخنان معصومین علیهم السلام راهگشا و رساننده انسانها به تکامل و سعادت ابدی است. حفظ این سخنان و احادیث و رساندن آن به دیگران در سخنان پیامبر مکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیهم السلام، مورد تشویق قرار گرفته است، در حدیثی پیامبراکرم صلی الله علیه و آله، برای افرادی که گفتار آن حضرت را حفظ کرده و بدون تحریف به دیگران انتقال دهند، دعا نموده اند.(2) محافظت از سخنان معصومین علیهم السلام حتی به وسیله افرادی که به زوایای سخنان آن

ص:9

بزرگان آگاه نباشند نیز کاری لازم است، چه بسا کسی که سخن معصوم را در حافظه دارد و آن را به شخصی آگاه تر انتقال می دهد. و او عمق زوایای سخن آن حضرت را در می یابد و نتیجۀ مورد نظر را از آن به دست می آورد.

به گفتۀ مرحوم شیخ بهائی، بعید نیست که منظور از تعبیر حفظ که در این احادیث استفاده شده است، جلوگیری از نابودی باشد، که هم حفظ در سینه و هم نوشتن و هم گفتن حدیث در میان مردم را در بر گیرد(1).

از سوی دیگر عدد چهل در معارف دینی ما عددی است که مورد عنایت بوده، و به نوعی بر کامل بودن دلالت دارد. در سخنان معصومین علیهم السلام محافظت از احادیث با عدد چهل نیز مورد تشویق قرار گرفته است.

یکی از همین سخنان حدیثی صحیح از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که شیعه و سنی آن را نقل کرده اند: کسی که برای امت من چهل حدیث - که در دین به آنها نیاز دارند - را حفظ کند خدای عزّ وجلّ روز قیامت او را فقیه و دانشمند مبعوث می نماید.

بر همین اساس تدوین مجموعه های چهل حدیث از ابتدا مورد عنایت علمای اسلام بوده است، و در رتبه های پایین تر

ص:10

تاریکی اندام سنگین خود را به ماوراء افقها می کشید و لحظه ای بعد در و دیوار شهر تاریخی «سامرا» نقاب سیاه ظلمت را کنار زده، سپیده دم پیشانی خود را به ریگزارهای تفتیده صحرا و گردونه تپّه ها می سائید.

نسیم صبحگاهی بوسه بر لب دجله و صورت نخلهای پیر و جوان می زد. گوئی دنیا می خواست جلال و شکوه خاصّی به خود بگیرد.

اوّلین اشعّه طلائی روز، چون تیری خون آلود سینه سیاه افق را شکافت. صدای مؤذّن اوج گرفت و در همه جا طنین انداخت:

اللَّه اکبر، اللَّه اکبر

هنوز ندای عظمت خدا گوش جان را نوازش می داد که در یکی از خانه های شهر تاریخی «سامرا» کودکی به دنیا آمد که او نیز بی درنگ سرود عظمت خدا را به لب راند. انگشت سبّابه خود را به سوی آسمان بلند کرد، عطسه نمود و فرمود:

«اَلْحَمْدُلِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»

- غیبت شیخ طوسی ص 147، کمال الدّین ص 430، اعلام الوری ص 395.

پدر در حالی که موج نشاط از جام چشمانش فرو می ریخت فرمود:

«اَلْحَمْدُلِلَّهِ الَّذی لَمْ یُخْرِجْنی مِنَ الدُّنْیا حَتَّی اَرانِی الْخَلَفَ مِنْ بَعْدی، اَشْبَهُ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ خَلْقاً وَ خُلْقاً، یَحْفَظُهُ اللَّهُ تَبارَکَ وَ تَعالی فی غَیْبَتِهِ، وَ یُظْهِرُهُ، فَیَمْلا َُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً، کَما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً»:

«سپاس و ستایش خداوندی را که مرا زنده نگه داشت، تا جانشینم را که از منست، و در سیرت و صورت شبیه ترین مردم به رسول اکرم - صلی اللَّه علیه و آله - است با چشم خود ببینم.

خدایش او را در پشت پرده نگه می دارد و

سپس ظاهر شود و زمین را پر از عدل و داد کند، آن چنانکه پراز ظلم و ستم شده است»

- اعلام الوری ص 291، کفایه الأثر ص 291.

شادی و سرور بر همه جا دامن کشید، برق شعف از دیدگان مادر بیرون می زد آب در گلوی حکیمه خشکیده بود. حیرت و تعجّب بر چهره ها نقش شگفت زده بود، نفس ها از سینه ها بیرون نمی آمد و اشکی از شوق و تعجّب در چشمها گردش می کرد.

فضیلت و شرف چون سایه ای سنگین بر سر مولود بال گسترده بود، و در سیمایش موجی از لبخند در دریای اشک شنا می کرد.

کسی جرأت نمی کرد به نوزاد نزدیک شود که او دنیائی از عظمت را با خود آورده بود.

او پیش از آفتاب چشم به این جهان گشود تا همیشه آفتاب را پشت سر قرار دهد.

بدین ترتیب تولّد شگفت انگیزترین انسان تحقّق یافت و بدین سان روشنگر شبهای ظلمانی، ویرانگر بنیان های عدوانی، بنیانگذار حکومت واحد جهانی، بر اساس ارزشهای آسمانی، پای بر عرصه گیتی نهاد.

مقدمه

السلام علی غوث اللهفان و من صارت به أرض خراسان، خراسان، السَّلَامُ عَلَی قُرَّهِ عین فَاطِمَه سَیِّدَه نِسَاءِ الْعَالَمِینَ، السلام علی البهجه الرضویه و الأخلاق الرضیه و الغصون المتفرعه عن الشجره الأحمدیه [1].

سلام بر فریادرس پریشان دلان و (سلام) بر آن که به وجود او سرزمین خراسان، خراسان گشته است، سلام بر روشنی چشم فاطمه سرور زنان جهانیان، سلام بر آن خشنودی رضوی و آن شاخسار های برآمده از درخت احمدیه.

[صفحه 4]

بسم الله الرحمن الرحیم

شیعه مفتخر است که همواره فرا راه خویش چراغ هایی نورافشان دارد که مسیر تاریک و ظلمانی زندگانی را بر او روشن می نماید و وی را از لغزش در گردابهای ضلالت رهایی می بخشد. از آن جایی که خداوند زمین را از حجّت خویش خالی نساخته و نمی سازد، لذا پس از خاتم انبیاء حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله، درّهای یگانه ی امامت را برای هدایت و راهنمایی بشر برگزیده است و هر کدام در دورانی خاص نورافشانی نموده و برنامه ی الهی خویش را اجرا ساخته اند.

[صفحه 5]