11. بردباری و خشم

الَّذینَ یُنْفِقونَ فِى السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النّاسِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ؛ [سوره آل عمران، آیه 134]
(پرهیزکاران) کسانى هستند که در توانگرى و تنگدستى انفاق مى کنند و خشم خود را فرو مى برند و از خطاى مردم در مى گذرند ، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد .

1 امام صادق علیه السلام: اَلْحِلْمُ سِراجُ اللّهِ... وَالْحِلْمُ یَدورُ عَلى خَمْسَةِ أَوْجُهٍ: أَنْ یَکونَ عَزیزا فَیَذِلَّ، أَوْ یَکونَ صادِقا فَیُتَّهَمَ، أَوْ یَدْعُوَ إِلَى الْحَقِّ فَیُسْتَخَفَّ بِهِ، أَوْ أَنْ یُؤْذى بِلا جُرْمٍ، أَوْ أَنْ یُطالِبَ بِالْحَقِّ وَ یُخالِفوهُ فیهِ، فَإِنْ آتَیْتَ کُلاًّ مِنْها حَقَّهُ فَقَدْ اَصَبْتَ... ؛

بردبارى چراغ خداست... پنج چیز است که بردبارى مى طلبد: شخص عزیز باشدو خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت کند و سبکش بشمارند،بى گناه باشد و اذیت شود، حق طلبى کند و با او مخالفت کنند. اگر در هرپنج مورد، به حق رفتار کنى، بردبار هستى... . [بحارالأنوار، ج 71، ص 422، ح61]

2 پیامبر صلی الله علیه و آله: اَلا اِنَّ خَیرَ الرِّجالِ مَن کانَ بَطىءَ الغَضَبِ سَریعَ الرِّضا؛

بدانید که بهترین انسانها کسانى هستند که دیر به خشم آیند و زود راضى شوند. [نهج الفصاحه، ح469]

3 امام على علیه السلام: اَلْحِلْمُ غِطاءٌ ساتِرٌ، وَ الْعَقْلُ حِسامٌ قاطِعٌ، فَاسْتُرْ خَلَلَ خَلْقِکَ بِحِلْمِکَ، وَ قاتِلْ هَواکَ بِعَقْلِکَ؛

بردبارى پرده اى پوشاننده، و عقل شمشیرى برنده است، پس عیبهاى اخلاقى خود را با بردبارى بپوشان، و با عقلت به جنگ هوا و هوست برخیز. [نهج البلاغه، حکمت 424]

4 پیامبر صلی الله علیه و آله: ما تَجَرَّعَ عَبدٌ جُرعَةً اَفضَلَ عِنْدَ اللّهِ مِنْ جُرعَةِ غَیْظٍ کَظَمَها اِبتِغاءَ وَجهِ اللّهِ؛