أربعینات

۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِنَّ الحَیاءَ زینَةُ الاِسلام.
حُجب و حیا زینت و زیور اسلام است. (سفینه، ج ۱ ص ۳۶۲)

۲ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلحَیاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الایمانِ.
شرم و حیا خود شعبه‌ای از ایمان است. (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۶)

۳ـ «امام موسی‌کاظم(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی‌الجَنَّهِ.
شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج ۷۸، ص ۴۰۹)

۴ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ.
کسی که حیا ندارد ایمان ندارد! (اصول کافی، ج ۳، ص ۱۶۴)

۵ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
عَلی قَدرِ الحیاءِ تکونُ العِفَّةُ.
عفت و پاکدامنی اشخاص به اندازة شرم و حیای آنهاست. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اَفضلُ الحیاءِ اِستحیاؤکَ مِنَ اللهِ.
اعلا مراتب شرم و حیا، شرم کردن تو از خداست. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۷ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ والدّینُ مَعَ العَقلِ حَیثُ کانَ.
عقل هر کجا باشد حیا و دین نیز به همراه اویند. (مواعظ عددّیه، ص ۵۳)

۸ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلحیاءُ جَوهرٌ یُزیلُهُ الطَّمَعُ.
حیا یک گوهری است که حرص و طمع آن را از انسان سلب می‌کند. (آدم طمعکار دیگر حُجب و حیا ندارد) (زبدة‌الاحادیث، ج ۱، ص ۱۶۷)

۹ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
حیاءُ الرَّجُلِ مِن نَفسِهِ ثَمَرةُ الایمانِ.
آن کس که از خود (حتی در خلوت) شرم و حیا می‌کند نتیجة دین و ایمان او است. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۱۰ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
اِنّ اللهَ یُحبُّ الحَیِیَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّف.
خداوند، آدم حیادارِ خویشتن‌دارِ پاکدامن و بامناعت را دوست می‌دارد. (اصول کافی، ج ۳، ص ۱۷۴)

۱۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
إنَّ لِکُلِّ دینٍ خُلقاً و خُلقُ الاِسلامِ اَلحَیاءُ.
هر دین و آئینی خُلق و خویی دارد، خوی دین اسلام حُجب و حیا است. (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۵)

۱۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اَلحَیاءُ سَببٌ الی کُلِّ جَمیلٍ.
حیا و حشمت وسیلة هرگونه جمال و خوبی‌ها است. (بحار، ج ۷۷، ص ۲۱۱)

۱۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ یَصُدُّ عَن فِعلِ القَبیح.
حُجب و حیا، انسان را از کارهای زشت و ناروا باز می‌دارد. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۱۴ـ امام موسی‌بن جعفر(ع):
اِستَحیوُا مِن‌اللهِ فی سَرائِرِکُم کما تَستَحیوُنَ مِنَ النّاسِ فی عَلاِنَیِتکم.
همان گونه که در ظاهر از مردم حُجب و حیا می‌کنید در خلوت و نهان نیز از خدا شرم داشته باشید. (بحار، ج ۷۸، ص ۳۰۹)

۱۵ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
مَن اَلقی جِلبابَ الحَیاءِ فلا غیِبةَ لَهُ.
کسی که جامة شرم و حیا را از تن به دور کرد دیگر غیبت کردن او جایز و بلامانع است. (مُسند الاِمام الرضا علیه‌السلام، ج ۱، ص ۲۸۰)

۱۶ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
اَلحَیاءُ وَ الایمانُ مَقرونانِ فی قَرَنٍ واحدٍ فَاذا ذَهَبَ اَحَدُهُما تَبِعَهُ صاحِبُه.
حیا و ایمان هر دو به یک ریسمان بسته‌اند، یکی از آن دو چون برود دیگری نیز به دنبال آن خواهد رفت. (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۱)

۱۷ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَن کَساهُ الحیاءُ ثَوبَهُ لَم یَرَ الناسُ عَیبَهُ.
کسی که جامة حیا به‌تن کرد عیب‌های او از دید مردم پوشیده می‌ماند. (نهج‌البلاغه، کلمة ۲۱۴)

۱۸ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اِلاسلامُ عُریانٌ وَ لباسُهُ الحَیاءُ.
اسلام برهنه و عریان است و شرم و حیا پوشاک آن است. (سفینه، ج ۱، ص ۳۶۱)

۱۹ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اذا لَم تَستَحی فَافعَلْ ما شِئتَ!
اگر هیچ شرم و حیا نداری، دیگر هر چه دلت خواست عمل کن! (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۶)

ر۲۰ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
إن کُنتَ لا مِمَّن فی السَّماء تخافُ و لامِمّن فی‌الاَرضِ تَستَحی، تَعُدُّ نَفسَکَ فی‌البَهائِم!
اگر (گستاخی تو به حدی است که) نه از حکومت آسمانی می‌ترسی و نه از مردم روی زمین شرم‌ داری، خود را در عداد حیوانات بشمار! (کتاب‌الحدیث، ج ۲، ص ۲۱۴)

۲۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
الحیاءُ حیاءانِ: حیاءُ عَقلٍ وَ حیاءُ حُمْقٍ، فَحیاءُ العَقلِ هُو العِلمُ وَ حیاءُ الحُمْقِ هُوَ الجَهلُ.
حیا دو نوع است:‌حیای عقلی و حیای حِماقتی، حیای عقلی فهم و دانایی است و حیای حماقتی جهل و نادانی است. (اصول کافی، ج ۳، ص ۱۶۶)

۲۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَنِ استحَی مِن قَولِ الحَقِّ فَهُوَ أحمق.
کسی که از گفتن قول حق حیا می‌کند دلیل بر حماقت و اَبلهی او است. (فهرست غرر، ص ۸۸)

۲۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لایَستَحی جاهِلٌ أَن یَسأَلَ عمّا لایَعلَم.
کسی که چیزی را که نمی‌داند نباید از فراگرفتن آن حُجب و حیا داشته باشد. (مواعظ عددیّه، ص ۱۵۸)

۲۴ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
من رَقَّ وَجهُهُ رَقَّ عِلمُه!
کسی که در پرسیدن مسائل کم‌رو و خجالتی باشد به همان اندازه دانش و معلومات او نیز اندک خواهد بود! (مشکلات نوین و علمی‌اش حل نمی‌شود و این همان مصداق حیای بد و مذمّت شده است) (اصول کافی، ج ۳، ص ۱۶۵)

۲۵ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اذا رَأَیتَ مِن اَخیکَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُه: الحیاءُ وَ الأَمانَةُ وَالصِّدقُ و اذا لَم تَرَها فَلا تَرجُهْ.
اگر برادر دینی‌ات سه خصلت حیا و امانت و صداقت را داشت به او امید داشته باش واِلّا از او قطع امید کن. (نهج‌الفصاحه، ج ۱، ص ۳۹)

۲۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
شَرُّالأَشرارِ مَن لا یَستَحی مِنَ النّاسِ ولایَخافُ اللهَ سُبحانَه.
بدترین مردم آن کسی است که نه از دیگران شرم و حشمت دارد و نه از خدای سبحان خوف و هراسی دارد. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۲۷ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:
خَفِ الله تَعالی لِقُدرتِهِ عَلَیکَ وَ استحَی مِنُه لِقُربِه مِنکَ.
از خدای متعال بترس که او قاهر و قادر بر تو است و از او شرم داشته باش که او با تو و همراه تو است. (بحار، ج ۷۱، ص ۳۳۶)

۲۸ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لایَستَحِیَنَّ احدٌ مِنکُم اذا سُئِل عمّا لایَعلمُ أَن یَقولَ لاأَعلَم.
اگر از یکی از شما چیزی سؤال کنند که آن را نمی‌داند نباید حیا کند از اینکه بگوید: من نمی‌دانم. (نهج‌البلاغه، کلمة ۷۹)

۲۹ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
قِلّةٌ الحَیاءِ کُفرٌ.
بی‌حیایی (در حد) کفر و بی‌دینی است! (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۶)

۳۰ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ علی وَجهَین: فَمِنِهُ ضَعفٌ و مِنُه قُوَّةٌ و اسلام.
منشأ حیا دوگونه است: یکی از روی ضعف و زبونی و دیگری در اثر نیروی اسلام و قوّت ایمانی است. (بحار، ج ۷۸، ص ۲۴۲)

۳۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِستحی مِنَ اللهِ کَما تَستحی مِنَ الرَّجُلِ الصّالِح مِنَ قَومِک!
همانگونه که از یک انسان صالح و متقی قوم خودت ملاحظه می‌کنی از خدای بزرگ «الله» هم حیا و رودرواسی داشته باش! (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۶)

۳۲ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
ثلاثٌ مَن لَم تَکُن فیهِ فَلا یُرجی خَیرُهُ اَبداً: مَن لَم یَخشَ اللهَ فی‌الغَیبِ وَ لَم یَرْعَ فی‌الشَّیبِ وَ لَم یَستَحِ مِن اَلعَیبِ.
این سه چیز در هر کس نباشد دیگر هرگز خیر و امیدی به او نیست: کسی که در خلوت و نهان از خدا نمی‌ترسد و در سنین پیری متنبه و بیدار نمی‌شود و از عیوب و زشتی‌های خود شرم و حیا نمی‌کند. (وسائل، ج ۱۱، ص ۳۸۲)

۳۳ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَن لَم یَستَحِ مِن الله فی العلانِیَةِ لَم یَستَحِ مِنَ اللهِ فی‌السِّرِّ.
کسی که آشکارا و در انظار مردم از خدا حیا نمی‌کند (مسلّماً) در تنهایی و خلوت هم از خدا شرم نخواهد داشت. (میزان‌الحکمة، ج ۲، ص ۵۶۶)

۳۴ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَن قَلَّ حیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُه.
به هر مقدار که حُجب و حیای انسان کم می‌شود به همان میزان تقوا و پرهیزکاری او (نیز) کم‌رنگ‌تر می‌گردد. (نهج‌البلاغه، کلمة ۳۴۱)

۳۵ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
الحیاءٌ خیرٌ، کُلُّه الحیاءٌ لاَیأتی اِلاّ بِخَیر.
حیا، سراسر خیر و خوبی است. (آری) حیا جز خیر و خوبی حاصلی ندارد. (مجموعة وراّم، ج ۲، ص ۳۳)

۳۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ یَمحو کثیراً مِنَ الخَطایا.
شرم و حیا بسیاری از گناهان را پاک می‌کند. (میزان‌الحکمه، ج ۲، ص ۵۶۶)

۳۷ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
صاحبُ الحیاءِ خیرٌ کلُّه وَ مَن حَرُمَ الحَیاءَ شرٌ کلُّه وَ إن تعبَّد وَ تَوَرَّع.
آدم حیادار سراسر وجودش خیر و سعادت است و آن کس که از نعمت حیا ناکام مانده سراسر وجودش شرّ و نگون‌بختی است هر چند عبادت کند و متقی و پرهیزکار هم باشد. (مستدرک، ج ۸، ص ۴۶۳)

۳۸ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ مِنَ اللهِ سُبحانَهُ یَقی عَذابَ النّارِ.
حیا کردن از خداوند سبحان، انسان را از عذاب دوزخ ایمن می‌دارد. (فهرست غرر، ص ۸۷)

۳۹ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
إنَّ مِنَ النّاسِ لولاَ الحیاءُ لَم یَرْعَ حَقَّ والدَیهِ وَ لَم یَصِلْ ذارَحِمٍ وَ لَم یُؤَدِّ اَمانةً وَ لَم یَعِفَّ عَن فاحِشةٍ!
برخی از مردم به راستی اگر حیا و حشمت نبود نه حق پدر و مادر را رعایت می‌کردند و نه صلة ارحام به جا می‌آوردند، هیچ امانتی را به صاحبانش رد نمی‌کردند و از هیچ عمل ناروا و بی‌عفتی رو گردان نبودند! (سفینه، ج ۱، ص ۳۶۲)

۴۰ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ قرینُ العَفافِ.
شرم و حیا همدم ملازم و لاینفکّ عفّت و پاکدامنی است. (فهرست غرر، ص ۸۶)