چهل حدیث در باره دعا
۱ـ «امام رضا(علیهالسلام)»:
اَلدُّعاءُ سِلاحُ الأَنبیاء(ع).
دعا و نیایش اسلحة پیامبران علیهمالسلام است. (لئالیالاخبار، ج ۴، ص ۹۸)
۲ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
عَلَیکَ بِالدُّعاءِ فَاِنَّه شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ.
همیشه خودت را به دعا ملزم کن، دعا شفادهندة هر درد و بیماری است. (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۱۷)
۳ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»:
الدُّعاءُ مِفتاحُ الرَّحمَةِ وَ مِصباحُ الظُّلمَةِ.
دعا کلید رحمت الهی و چراغ ظلمت و تاریکیها است. (بحار، ج ۹۳، ص ۳۴۱)
۴ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
الدّعاُ یَرُدُّ القضاءَ وَ قَد اُبرِمُ اِبراماً!
دعا (آنچنان است) که مقدّرات حتمی الهی را دگرگون میکند! (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۱۶)
۵ـ «امام رضا(علیهالسلام)»:
الدعاءُ سِلاحُ المُؤمِنِ وَ عمودُ الدّینِ وَ نُورُالسموات وَ الأَرضِ.
دعا اسلحة مؤمن و ستون دین و نور آسمانها و زمین است. (صحیفةالرضا علیهالسلام، ص ۱۹)
۶ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اِغتَنِموا الدُّعاءَ عِندَ الرِّقَّةِ فَاِنّها رَحمَةٌ.
دعا را هنگام ترحّم و رقّت قلب غنیمت بشمارید که این یک رحمت الهی است. (شهابالاخبار، ص ۳۱۷)
۷ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
إنَّ اللهَ یُحِبُّ مِن عِبادِهِ کُلَّ دَعّاءٍ.
خداوند، بندگان همیشه دعاگو و نیایشگر خود را دوست میدارد. (ثوابالاعمال، ص ۳۵۸)
۸ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
مَن کانَت لَهُ الیَ اللهِ عزَّوَجلَّ حاجةٌ فَلیَبدأْ بِالصَّلوةِ عَلی محمدٍ وَ آلهِ ثُمَّ یَسأَلُ حاجَتَهُ ثُمَّ یَختِمْ بِالصَّلوةِ عَلی مُحَمّدٍ وآلِ مُحَمّدٍ علیهمالسلام.
هر کس به سوی خدای متعال حاجتی دارد در آغاز بر محمد و آل محمد علیهمالسلام صلوات بفرستد بعد حاجت خود را بخواهد و با یک صلوات دیگر آن را ختم نماید (تا باعث اجابت گردد). (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۳۷)
۹ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
مَن دَعا وَ لَم یَذکُرِ النَّبیَّ(ص) رَفرَفَ الدُّعاءُ عَلی رَأسِهِ فَاِذا ذَکَرالنّبیِّ(ص) رُفعَ الدُّعاءُ.
کسی که دعا کند ولی نام پیغمبر اکرم(ص) را نبرد، دعا بالای سر او (همچون پرنده) بال میزند، همین که نام حضرت را بُرد دعا بالا میرود. (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۴۸)
۱۰ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اَلدّاعیَ و المُؤَمِّنُ فیالأَجرِ شریکان.
شخص دعاگو و آمینگو، هر دو در اجر و پاداش شریکند. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۴۴)
۱۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اُدعُوا اللهَ وَ اَنتُم موقِنونَ بِالاِجابَةِ وَ اعلَموا أَنَّ اللهَ لایَستَجیبُ دُعاءَ مَن قَلبُهُ لاهٍ.
هنگامی که خدا را میخوانید یقین به اجابت داشته باشید و بدانید که خداوند دعای کسی که توجه قلبی در آن نداشته باشد اجابت نمیکند. (بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۳)
۱۲ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
سَل حاجَتَکَ وَ اَلِحَّ فیالطَّلَبِ فَاِنَّ اللهَ یُحبُّ اِلحاحَ المُلِحّینَ مِن عبادِهِ المُؤمنین.
حاجت خود را از خدا بخواه و بر آن پافشاری کن. خداوند بندگان مؤمن خود را که در خواستههایشان اصرار و پافشاری میکنند دوست میدارد. (قربالاسناد، ص ۵)
۱۳ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اذا دعوتَ فَأَقبِل بِقَلبِکَ ثُمَّ استَیقِنْ بِالإجابَةِ.
وقتی دعا میکنی از روی دل و با اخلاص دعا کن، آنگاه یقین داشته باش که دعایت مستجاب میشود. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۰۵)
۱۴ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
ولاتُحقِّروا صَغیراً مِن حَوائِجِکُم، فَاِنَّ اَحَبَّ المُؤمِنینَ اِلَی اللهِ تَعالی أَسأَلُهُم.
حاجتهای کوچک خود را خُرد و ناچیز نشمارید. در نزد خدای متعال محبوبترین مؤمنان آن کسی است که بیش از همه حاجتها و خواستههای خود را از خداوند مسألت مینماید. (مستدرک، ج ۵، ص ۱۷۲)
۱۵ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
واللهِ لایَلِحُّ عبدٌ مؤمنٌ عَلَی اللهِ عزَّوجَلَّ فی حاجةٍ الاّ قضاها له.
به خدا سوگند هیچ بندهای در حاجت خود از خدای متعال اصرار و پافشاری نمیکند مگر اینکه حاجتش را روا میسازد. (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۲۴)
۱۶ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
مَن تَخَوَّفَ بَلاءً یُصیبُهُ فَتَقدَّم فیهِ بِالدُّعاءِ لَم یُرِهِ اللهُ ذلِکَ البَلاءَ اَبداً.
کسی که از خوف نزول یک بلا پیشدستی کند و دعا نماید خداوند هرگز او را به آن بلا گرفتار نخواهد کرد. (وسائل، ج ۴، ص ۱۰۹۶)
۱۷ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
إنّ الدُّعاءَ فیالرَّخاءِ یَستَخرِجُ الحَوائِجَ فیالبَلاءِ.
دعا در حال سلامتی و آسایش باعث برآورده شدن حوائج در روزهای بلا و سختیها است. (وسائل، ج ۴، ص ۱۰۹۶)
۱۸ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
إنّ دُعاءَ المُؤمِنِ لِأَخیهِ بِظَهْر الغَیْبِ مُستَجابٌ وَ یَدِرُّ الرِّزقَ وَ یَدفَعُ المَکروهَ.
دعای مؤمن در حق برادر دینی غایب خود هم مستجاب میشود و هم باعث زیاد شدن روزی و دفع ناگواریها خواهد بود. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۴۷)
۱۹ـ «امام موسیکاظم(علیهالسلام)»:
إنّ مَنْ دَعَا لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ نُودِی مِنَ الْعَرْشِ وَ لَکَ مِأَةُ أَلْفِ ضِعْفٍ!
هر کس برادر دینی خود را غیاباً دعا کند از عرش (خدای باعظمت) به او ندا میرسد: صد هزار برابر (آنچه برای برادر خود خواستی) به تو عطا گردید! (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۴۸)
۲۰ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
مَن قَدَّمَ اَربعینَ رَجُلاً مِن اخوانِهِ فَدَعا لَهُم ثُمَّ دَعا لِنَفسِهِ اُسُتجیبَ لَهُ فیهِم وَ فینَفسِهِ.
کسی که پیش از خود برای چهل نفر برادر مؤمن دعا کند دعای او هم دربارة آنان و هم دربارة خودش مستجاب میگردد. (خصال، ج ۲، ص ۱۱۰)
۲۱ـ «امام موسیکاظم(علیهالسلام)»:
مَن دعاِ لإخوانِه مِنَ المُؤمنین وَ المؤمناتِ و المُسلمین والمُسلماتِ وَکَّلَ اللهُ بِهِ عَن کُلِّ مؤمنٍ مَلَکاً یدعولَه.
کسی که برای برادران و خواهران مؤمن و مسلمان خود دعا کند خداوند از طرف هر یک از آنان مَلَکی میگمارد که همواره برایش دعا نمایند. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۵۲)
۲۲ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
إِذا دَعا أْحَدُکُمْ فَلْیَعُمَّ، فَإِنَّهُ أَوْجَبُ لِلدُّعاءِ.
وقتی یکی از شما دعا میکند دعای او همگانی باشد (همراه با دیگران دستهجمعی دعا کنند). دعای همگانی زودتر به اجابت میرسد. (ثوابالاعمال، ص ۳۶۰)
۲۳ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اِنّ اللهَ تبارکَ وَ تعالی فَرَضَ الصَلوةَ فی اَفضَلِ السّاعاتِ فَعَلَیکُم بِالدُّعاءِ فی أَدبارِ الصَّلوةِ.
خدای تبارک و تعالی نماز را در افضل اوقات شبانهروز قرار داده شما (غنیمت بدارید و) خود را ملزم کنید که بعد از هر نماز دعا نمائید. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۴۸)
۲۴ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی اَدْبَارِ الصَّلَوَاتِ فَإِنَّهُ مُستجابٌ.
بر شما باد بعد از هر نماز دعا کنید. دعا بعد از نمازها مستجاب است. (خصال، ج ۲، ص ۸۵)
۲۵ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اَربَعةٌ لاتُردُّ لَهُم دَعوَةٌ: اَلوالِدُ لِوَلَدِهِ والمَظلومُ عَلی مَن ظَلَمهُ و المُعتَمِر حتَّی یَرجِعَ و الصائِمُ حتّی یُفطِرَ.
چهار نفرند که دعایشان رد نمیشود: دعای پدر در حق اولاد، نفرین مظلوم بر ظالم خود، دعای زائر خانة خدا (در تمام مدت زیارت) تا زمانی که مراجعت کند و دعای شخص روزهدار تا ساعتی که افطار نماید. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۵۳)
۲۶ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اَکثِرْ مِنَ الدُّعاءِ فَاِنّکَ لاتدَری مَتی یُستجابُ لَکَ؟
تا میتوانی زیاد دعا کن، تو چه میدانی دعایت در چه وقت به اجابت خواهد رسید؟ (تحفالعقول، ص ۳۴)
۲۷ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
الدُّعاءُ بَینَ الاَذانِ وَ الاِقامةِ لایُردُّ.
دعا بین اذان و اقامه رد نمیشود. (آن را غنیمت بشمارید) . (مواعظ عددیّه، ص ۴)
۲۸ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اذا قالَ العَبدُ و هَو ساجدٌ «یا اللهُ یا ربّاهُ یا سیّداهُ» ثلاثَ مرّاتٍ اَجابَهُ اللهُ تبارکَ و تَعالی: «لبّیْکَ عَبدی، سَل حاجَتَکَ»
هر گاه بنده (سجده کند و) در سجده سه مرتبه بگوید «یا اللهُ یا ربّاهُ یا سَیِّداهُ» خدای تبارک و تعالی در اجابت میفرماید «لبیّک بندة من، حاجت خود را بخواه». (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۳۱)
۲۹ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
دَعوةُ المَظلومِ مُستجابَةٌ وَ إن کانَ فاجِراً.
دعای آدم مظلوم مستجاب است هر چند که خود شخص فاجر و نابکاری باشد! (مواعظ عددیّه، ص ۶)
۳۰ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
قالالله تبارک و تعالی: وَ عِزَّتی وَ جلالیِ لا اُجیبُ دَعوةَ مَظلومٍ فی مظلِمَةٍ ظُلِمَهَا وَ لِأَحَدٍ عِندَهُ مِثلُ تِلکَ المَظلِمَة.
خدای تبارک و تعالی میفرماید: به عزّت و جلالم قسم دعای هیچ مظلومی را که به او ظلمی شده (درحالیکه) خود او نیز مانند آن را به دیگری ظلم کرده باشد اجابت نخواهم کرد. (مستدرک، ج ۵، ص ۲۷۰)
۳۱ـ «امام موسیکاظم(علیهالسلام)»:
أطِبْ کَسبَکَ تُستَجَبْ دَعوَتُکَ.
کسب و درآمدت را از راه حلال به دست آور تا دعایت مستجاب گردد. (مکارمالاخلاق، ص ۴۲۲)
۳۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
لاتَستَبطِیءْ اِجابةَ دُعائِکَ وَ قَد سَدَدْتَ طریقَهُ بِالذُّنوب!
تو وقتی با گناهانت، راه دعا را به روی خودت بستی دیگر تأخیر در اجابت را دیر مشمار! (فهرست غرر، ۱۰۵)
۳۳ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
الدُّعاءُ مَعَ اَکْلِ الحَرامِ کَالبِناءِ عَلَی الماء!
دعا کردن با لقمة حرام به منزلة عمارت ساختن بر روی آب است! (لئالیالأخبار، ج ۴، ص ۱۰۳)
۳۴ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
انَّ العَبدَ لَیرفَعُ یَدَیهِ اِلیَ اللهِ، و مَطْعَمَهُ حرامٌ و ملبَسُهُ حرامٌ فَکَیفَ یُستجابُ لَهُ وَ هذه حالُه؟
آن بندهای که دستهای خود را به دعا به سوی خدا برمیدارد در حالی که خوراک و پوشاک او هر دو از راه حرام باشد چگونه میخواهد دعای او مستجاب گردد؟! (لئالیالاخبار، ج ۴، ص ۱۰۳)
۳۵ـ «امام رضا(علیهالسلام)»:
دَعوَةً تُخفیها اَفضَلُ عِندَ اللهِ مِن سَبعینَ دَعوةً تُظهِرُها.
یک دعا در خفا و نهان در نزد خدا از هفتاد دعای آشکار أفضل و بالاتر است. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۱۳)
۳۶ـ «امام زینالعابدین(علیهالسلام)»:
المؤمِنُ مِن دُعائِهِ علی ثلاثٍ: اِمّا أَنْ یُدَّخَرَ لَهُ و اِمّا أَن یُعَجَّل لَهُ وَ اِمّا أَن یُدفعَ عَنهُ بَلاءٌ یُرید أَنْ یُصیبَهُ.
دعای مؤمن خالی از یکی از این سه بهره نیست: یا برای آخرت او ذخیره میشود و یا حاجتش برآورده میگردد و یا بلائی که مقدر بوده به او برسد از او دفع خواهد شد. (تحفالعقول، ص ۲۸۷)
۳۷ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»:
مَن قَرَأَ مِأةَ آیةٍ مِنَالقُرآنِ مِن أَیِّ القُرآنِ شاءَ ثُمَّ قالَ «یا اللهُ» سَبْعَ مرّاتٍ فَلَو دَعا عَلی صَخرَةٍ لَقَلَعَها إنشاءالله.
هر کس صد آیه از هر جای قرآن بخواند سپس هفت مرتبه بگوید «یا الله» (و حاجت خود را بخواهد) (اثر اجابت) آن چنان است که اگر دعا بر صخرة سخت بخواند به یاری خدا آن را از جای برمیکند. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۱۴)
۳۸ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اذا اَرادَ احَدُکُمُ أَنْ لایَسألَ رَبَّهُ اِلاّ أعطاهُ فَلیَیْأَسْ مِنَالنّاس کُلِّهِم و لایَکونُ لَهُ رَجاءٌ اِلاّ مِن عِندِالله.
اگر کسی از شما بخواهد هر چه که از خدا خواست به او عطا کند باید از همة مردم قطع امید کند و تنها امید و رجای او خداوند متعال باشد. (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۱۴)
۳۹ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»:
اَلدُّعاءُ تِرسُ المُؤمنِ وَ مَتی تُکثِرُ قَرْعَ البابِ یُفتَحُ لَک.
دعا سپر و حفاظ مؤمن است. تو هر وقت دری را زیاد بکوبی بالأخره به روی تو باز خواهد شد. (اصول کافی، ج ۴، ص ۲۱۴)
۴۰ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
ما اَحدٌ أَبغضُ اِلَی اللهِ عزّوجَلَّ مِمَّن یَستکبِرُ عَن عِبادَتِه و لا یَسأَلُ ما عِندَهُ.
در نزد خدای متعال اَحدی مبغوضتر از آن کس نیست که متکبرّانه از عبادتش سر باز زند و چیزی از او طلب و درخواست ننماید. (وسائل، ج ۴، ص ۱۰۸۴)