أربعینات (چهل حدیث ها)

فهرست

مقدمه
«یا صاحب الزمان ادرکنا»

قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم: «مَنْ حَفِظ مِنْ اُمَّتی اَرْبَعینَ حَدیثاً مِمَّا یَحْتاجُونَ اِلَیْهِ مِنْ أَمْرِ دینِهِمْ بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقیامَةِ فَقیهاً عالِماً»(۱).
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «هر کسی از امّت من چهل حدیث در مورد مسائل دینی که مردم به آن نیاز دارند حفظ کند خداوند در روز قیامت او را فقیه ودانشمند بر انگیزد».
صرف نظر از مجموعه احتمالاتی که در معنای «حفظ حدیث» مطرح شده است(۲) یکی از شیوه های رایج در بین علمای پیشین این بوده است که از طریق تدوین مجموعه های «چهل حدیث» در زمینه موضوعات مختلف دینی که مردم بدان نیاز داشته اند به نشر معارف دین می پرداختند.
این کار را علما واندیشمندان اسلامی به عنوان مرزبانان فرهنگ اسلامی با هدف حفظ وتحکیم وترویج احکام وتعالیم دینی انجام می دادند. البته وجود روایات زیادی که در آنها به حفظ چهل حدیث سفارش شده است انگیزه ای بوده است که اغلب علما در کنار تمام کارهای علمی وفکری وفرهنگی خود، به تدوین مجموعه های چهل حدیث اهتمام بورزند تا از این طریق هم به انجام وظیفه خود یعنی ترویج فرهنگ اسلامی پرداخته باشند وهم به ثواب وفضیلتی که در این روایات وعده داده شده است نائل آیند.
متأسفانه به مرور زمان به موازات رواج پیدا کردن شیوه های جدید آموزشی وتبلیغات، مسأله تدوین چهل حدیث به فراموشی سپرده شد ویا حداقل از رونقی که پیش از این داشت افتاده است.
امّا به نظر می رسد در شرایط کنونی یعنی کم شدن فرصت مطالعه افراد در نتیجه گسترش زندگی ماشینی تألیف مجموعه های «چهل حدیث» در موضوعات مورد نیاز، هنوز از کار آیی بیشتری برخوردار می باشد.
از آنجا که در دوره غیبت توجه به مسأله امامت وآشنایی با ابعاد مختلف معارف امام زمان علیه السلام از اهمیت بسیار مهمی برخوردار است واز طرف دیگر راه شناخت درست این موضوع مراجعه به روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم وائمه اطهار علیهم السلام است، وبه پاسداشت سال امام علی علیه السلام که از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامی با هدف تبیین هر چه بیشتر معارف ورهنمودهای آن حضرت انجام گرفته است بر آن شدیم تا از طریق بررسی مجموعه فرمایشات حضرت امیر المؤمنین علیه السلام بخشی از آن روایات را که ابعاد مختلف شخصیت حضرت صاحب الزمان علیه السلام ووقایع زندگی وویژگیهای یاران ودوران حکومت آن حضرت را مورد اشاره قرار داده است با ترتیب مناسب به صورت یک مجموعه «چهل حدیث» جهت استفاده علاقمندان تهیه ومنتشر سازیم. امید آن که این تلاش ناچیز در حدّ خود به ترویج فرهنگ انتظار کمک نموده باشد.

 منابع حدیثی اهل سنت به ذکر روایات فراوانی از نبی مکرم اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله در فضایل و مناقب حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها پرداخته اند که ذیلاً به چهل حدیث از آنها به مناسبت شهادت مظلومانه آن حضرت اشاره می شود.

 گفتنی است که روایات در منابع متعددی آمده اما تنها به ذکر یک منبع برای هر روایت اکتفا می کنیم.

• 1. إذا کانَ یَوْمُ القیامَةِ نادى مُنادٍ: یا أَهْلَ الجَمْعِ، غُضُّوا أَبْصارَکُمْ حَتّى تَمُرَّ فاطِمَة. (کنز العمّال ج 13 ص 91 و 93)

ـ روز قیامت منادی به اجتماع کنندگان در صحرای محشر اعلام می کند: چشم فرو بندید تا فاطمه عبور کند.

• 2. کُنْتُ إذا اشْتَقْتُ إِلى رائِحَةِ الجنَّةِ شَمَمْتُ رَقَبَةَ فاطِمَة، (منتخب کنز العمّال ج 5 ص 97)

ـ من هر گاه مشتاق به بوی بهشت می شدم، گردن فاطمه را می بوییدم.

• 3.  حَسْبُک مِنْ نساءِ العالَمیَن أَرْبَع: مَرْیمَ وَآسیَة وَخَدیجَة وَفاطِمَة، (مستدرک الصحیحین ج 3 باب مناقب فاطِمَة ص 171)

ـ چهار زن برای شما (به عنوان الگو و بزرگی) کافی است: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه.

• 4.  یا عَلِی هذا جبریلُ، یُخْبِرنِی أَنَّ اللّهَ زَوَّجَک فاطِمَة، (مناقب الإمام علی من الریاض النضرة: ص 141)

ـ ای علی! جبرییل اکنون در پیشگاه من خبر می دهد که خداوند فاطمه را به همسری تو در آورده است.

• 5.  ما رَضِیْتُ حَتّى رَضِیَتْ فاطِمَة، (مناقب الإمام علی لابن المغازلی: ص 342)

ـ تا فاطمه خشنود نمی شد من نیز خشنود نمی شدم.