بسم الله الرحمن الرحیم

به مناسبت ایام ولادت با سعادت رئیس دین رسول مکرّم اسلام و رئیس مذهب جعفری آقا امام صادق صلوات الله علیهما که این نیز خود طرفه ایست چند چهل حدیث تقدیم می گردد

چهل حدیث اول

۱- امام صادق علیه السلام فرمودند:
أَقرَبُ ما یَکُونُ العَبدُ إلَی اللهِ وَ هُوَ ساجِدٌ
نزدیکترین حالات بنده به پروردگارش حالت سجده است. (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)

۲- امام صادق علیه السلام فرمودند:
إنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ یََرحَمُ الرَّجُلَ لَشُدَةِ حُبِّه لُوَلَدُه.
براستی که خداوند عزوجل رحم می نماید مرد را، به سبب شدت محبت او به فرزندش. (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)

۳- امام صادق علیه السلام فرمودند:
اثافىّ الاسلام ثلاثة: الصلاة و الزکاة و الولایة،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها
سنگهاى زیربناى اسلام سه چیز است: نماز، زکات، و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دوتای دیگرى درست نمى‏ شود. (کافى جلد۲، ص ۱۸)

۴- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلاة على النبى (صلی الله علیه واله) من تمام الصلاة
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطریه است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه واله) کمال نماز است. (وسائل الشیعه، ج ۶ ص ۲۲۱)

۵- امام صادق علیه السلام فرمودند:
الـرغبة فـى الـدنیـا تـورث الغم و الحزن، والزهـد فـى الدنیا راحة القلب و البـدن.
رغبت و تمایل به دنیا مایه غم و اندوه و زهد و بـى میلى به دنیا سبب راحتى قلب و بدن است. (تحف العقول، ص ۳۵۸)

۶- امام صادق علیه السلام فرمودند:
مَن عَرَفَ اللهَ خافَ اللهَ و مَن خافَ اللهَ سَخَت نَفسَهُ عَنِ الدُّنیا.
هر که خدا را بشناسد ترس او در دلش می افتد و هر از خدا ترسان باشد نفسش از دنیا باز می ماند. (جهاد النفس، ص ۸۳)

۷- امام صادق علیه السلام فرمودند:
اَحبّ اخوانى الىّ من اهدى الىّ عیوبى
محبـوبتـرین بـرادرانـم نزد من، کسـى است که عیبهایـم را به من اهدا کنـد. (تحف العقول،ص۳۶۶)

۸- امام صادق علیه السلام فرمودند:
لا ینال شفاعتنا من استخفّ بالصلاة
هرکس نماز را سبک بشمارد، بشفاعت ما دست نخواهد یافت. (فروع کافی،ج۳،ص۲۷۰)

۹- امام صادق علیه السلام فرمودند:
انَّ العَملَ القَلیل الدّائم علی الیقینِ اَفضَلُ عِنداللهِ منَ العَمَلِ الکثیر علی غَیرِ یقین
عمل اندک و بادوام که بر پایه یقین باشد و در نزد خداوند از عمل زیاد که بدون یقین باشد برتر است. (جهاد النفس،‌ص۶۲)

۱۰- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ثَلاث مـَن کـُن فیه کـان سَیـّداً: کظمُ الغیظ وَ العَفـوُ عَن المَسىء و الصِّلة بِـالنَفـسِ وَالمـال.
سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال. (تحف العقول، ص ۳۱۷)

۱۱- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ان من اعظم الناس حسرة یوم القیامة، من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.
پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد .(وسائل الشیعه،ج۱۵،ص۲۹۵)

۱۲- امام صادق علیه السلام فرمودند:
علیک بالصمت، تعد حلیما،جاهلا کنت او عالما، فان الصمت زین لک عند العلماء و ستر لک عند الجهّال.
عالم باشى یا جاهل، خاموشى را برگزین تا بردبار به شمار آیى . زیرا خاموشى نزد دانایان زینت و در پیش نادانان پوشش است (مستدرک ،ج ۹، ص۱۷)

۱۳- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ما عذّب الله امّة الا عند استهانتهم بحقوق فقراء اخوانهم
خداوند امتى را عذاب نخواهد کرد، مگر در وقتى که نسبت به حقوق برادران نیازمند خود سستى نمایند . (مستدرک ،ج ۱۲، ص۴۱۳)

۱۴- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ایـاکـم ان یحسـد بعضکـم بعضـا فـان الکفـر اصله الحسـد.
از حسـد ورزى به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است. (تحف العقول، ص ۳۱۵)

۱۵- امام صادق علیه السلام فرمودند:
لاتشـاور احمق و لاتستعن بکذاب و لاتثق بمـودّة مُلوک
با احمق مشورت نکن و از دروغگو یارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن. (تحف العقول،ص۳۱۶)

۱۶- امام صادق علیه السلام فرمودند:
ما اَقبَحَ بِالمُومنِ اَن تَکونَ لَهُ رَغبةٌ تُذِله
برای مؤمن چقدر قبیح است که میل و رغبتی داشته باشد که او را به ذلت و خواری بکشاند. (جهاد النفس،ص۲۷۷)

۱۷-امام صادق علیه السلام فرمودند:

الْعُلَمَاءُ أُمَنَاءُ وَ الْأَتْقِیَاءُ حُصُونٌ وَ الْأَوْصِیَاءُ سَادَةٌ. وَ فِی رِوَایَةٍ أُخْرَى: الْعُلَمَاءُ مَنَارٌ وَ الْأَتْقِیَاءُ حُصُونٌ وَ الْأَوْصِیَاءُ سَادَةٌ.
اصول کافى جلد 1 ص :39 روایة: 5

دانشمندان امینند و پرهیزگاران دژها و جانشینان سروران. در روایت دیگر: دانشمندان برجهاى نورافکن و پرهیزگاران دژها و جانشینان سرورانند.

۱۸- امام صادق علیه السلام فرمودند:
الجبارون ابعد الناس من الله عز و جل یوم القیامة
دورترین مردم از خداوند عزو جل در روز قیامت سرکشان متکبر هستند.(جهاد النفس، ح۵۸۹)

۱۹- امام صادق علیه السلام فرمودند:
الحسبُ الفِعالُ و الشّرَفُ المالُ و الکرَمُ التَّقوی
گوهر مرد و بزرگی او اعمال اوست، و شرافت و ارجمندی او دارایی او، و کرامت و بزرگواری او تقوای اوست .(جهاد النفس، ح۱۸۰)

۲۰- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اِحمَل نَفسَک لِنَفسِک فَإن لَم تَفعَل لَم یحمِلک غَیرُک.
نفست را به خاطر خودت به زحمت ومشقت بیانداز زیرا اگر چنین نکنی دیگری خودش را برای تو به زحمت نمی افکند.(جهاد النفس،ح ۲)

۲۱- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
لایتـمّ المعروف الا بثلاث خصـال: تعجیله، و تقلیل کثیره، و ترک الامتنان به.
احسان و نیکى کامل نباشد،مگر با سه خصلت:شتاب در آن،کم شمردن بسیار آن و منت ننهادن بر آن. (تحف العقول،ص323)

ا۲۲- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اِعمَل بِفرائِض اللهِ تَکُن أتقَی النّاس
به واجبات الهی عمل کن تا پرهیزکارترین مردمان باشی .(جهاد النفس،ح ۲۴۲)

۲۳- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:

قَالَ رَسُولُ اللّهِ ص: لَا خَیْرَ فِی الْعَیْشِ إِلّا لِرَجُلَیْنِ: عَالِمٍ مُطَاعٍ، أَوْ مُسْتَمِعٍ وَاعٍ.
اصول کافى جلد 1 صفحه: 40 روایة: 7

رسول خدا (ص) فرمود: در زندگى جز براى دو نفر خیرى نیست: عالمى که فرمانش برند. و شنونده نگهدار (آنکه چون مطلبى از دین شنید حفظ کند و عمل نماید).

۲۴- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اِذا رأَیتمُ العَبدَ مُتفُقَّداً لِذُنوبِ النّاس ناسیا لِذنوبه فَاعلُموا اَنَّهُ مُکرَ بهِ.
هرگاه دیدید که بنده ای گناهان مردمان را جستجو می کند و گناهان خویش را فراموش کرده است بدانید که او فریب شیطان را خورده است. (جهاد النفس،ح ۲۳۷)

۲۵- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اَرج الله رَجاءَ لایجرّئک عَلی مَعصیتِه و خَف اللهَ خوفاً لا یؤیسُک مِن رَحمته.
به خداوند امیدوار باش،امیدی که تو را بر انجام معصیتش جرات نبخشد، و از خداوند بیم داشته باش بیمی که تو را از رحمتش ناامید نگرداند. (جهادالنفس،ح۱۰۹)

۲۶- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اَفضَلُ العِبادةُ اِدمانُ التَّفکُّر فی اللهِ و فی قُدرَتهِ.
برترین عبادت مداومت نمودن بر تفکر درباره خداوند و قدرت اوست. (جهادالنفس،ح۵۳)

۲۷- عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللّهِ ع: رَجُلٌ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثّ ذَلِکَ فِی النّاسِ وَ یُشَدّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرّوَایَةُ أَیّهُمَا أَفْضَلُ؟ قَالَ: الرّاوِیَةُ لِحَدِیثِنَا یَشُدّ بِهِ قُلُوبَ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ.
اصول کافى جلد 1 ص :40 روایة: 9

معاویه بن عمار گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: مردى است که از شما روایت بسیار نقل کند و میان مردم انتشار دهد و آن را در دل مردم و دل شیعیانتان استوار کند و شاید عابدى از شیعیان شما باشد که در روایت چون او نباشد کدامیک بهترند؟ فرمود: آنکه احادیث ما را روایت کند و دلهاى شیعیانمان را استوار سازد از هزار عابد بهتر است.

۲۸- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
فِکرَةُ ساعَةٍ خَیرٌ مِن عِبادَةِ اَلفِ سَنَةٍ
یک ساعت اندیشیدن در خیر و صلاح از هزار سال عبادت بهتر است.(بحارالانوار،ج۷۱ص۳۲۶)

۲۹- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
تزاوروا و تلاقوا و تذاکروا و احیوا امرنا
به زیارت و دیدار یکدیگر بروید، با هم به سخن و مذاکره بنشینید و امر ما را (کنایه از حکومت و رهبرى) زنده کنید. (بحار الانوار،ج۷۱،ص۳۵۲)

۳۰- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
مَن ماتَ و لَم یعرف امام زمانِهِ ماتَ میتةً جاهِلیةً
هرکس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.(کافی،ج۱،ص۳۷۱)

۳۱- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
الغیبة ان تقول فى اخیک ما ستره الله علیه
غیبت آن است که درباره برادرت چیزى بگویى که خداوند آن را پنهان کرده است.(میزان الحکمه،ح۱۵۵۱۰)

۳۲- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
لایصیر العبد عبداً خالصاً للّه حتى یصیر المدح و الذم عنده سواء
آدمى بنده خالص خدا نمى شود تا آنگاه که ستایش و نکوهش نزد او یکسان شود. (بحارالانوار،ج۷۳ص۲۹۴)

۳۳- امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
مَن یَثِقَ بِاللَّهِ یَکفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنیاهُ و آخِرَتِهِ
هر که به خدا اعتماد کند، خداوند کارهاى دنیا و آخرتش را، که او را بى قرار کرده‏ اند، کفایت مى‏کند. (تحف العقول، ص ۳۰۴)

۳۴- امام جعفر صادق(علیه السلام) فرمودند:
مَـن سَـرَّتـهُ حَسَـنَـتُـهُ وَ سَـاءَتـهُ سَیِِّـئَـتُـهُ فَـهُـوَ مُـؤمِـنًٌ
کسی که نیکو کاری اش او را شادمان کند و بدی اش وی را بد حال گرداند چنین کسی مؤمن است. (جهادالنفس،ح۷۶۵)

۳۵- امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
ایاکم والنّظرة فانّها تزرَع فی القلب الشَهوَة وکفى بها لِصاحبها فِتنَة.‏
از نگاه [ناپاک] بپرهیزید که چنین نگاهى تخم شهوت را در دل مى‌کارد و ‏همین براى فتنه‌ى صاحب آن دل بس است.(تحف ‏العقول صفحه ۳۰۵)

۳۶- امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
اَلعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِسُ
کسى که به اوضاع زمان خود آگاه باشد، گرفتار هجوم اشتباهات نمى ‏شود.(تحف العقول، ص ۳۵۶ )

۳۷- امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
إنَّ الغِنَی وَ العِزَّ یَجُولانِ فإذا ظَفَرا بمَوضِع التَّوَکّل أوطَنَا
ثروتمندی و عزت سیر و گردش می کنند پس هر گاه به موضع توکل دست یافتند در همانجا اقامت می گزینند. (جهاد با نفس ،ح ۹۹)

۳۸- امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
اِنَّ المُؤمِنَ وَلىُّ اللّه‏ِ یعینُهُ وَ یصنَعُ لَهُ وَ لا یقولُ عَلَیهِ اِلاَّ الحَقَّ وَ لا یخافُ غَیرَهُ
مؤمن دوست خداست، یاریش مى ‏رساند و براى او کار مى ‏کند و درباره او جز حق نمى ‏گوید و از غیر او نمى‏ ترسد. (کافى، ج ۲، ص ۱۷۱، ح ۵)

۳۹- امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
من اراد الرئاسة هلک
کسی که ریاست را قصد کند هلاک می گردد.(جهاد با نفس ،ح ۵۰۳)

۴۰- امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
اِذا اَرادَ اللّه‏ُ بِقَومٍ هَلاکا ظَهَرَ فیهِمُ الرِّبا
هنگامى که خداوند بخواهد ملتى را نابود کند، رباخوارى در میان آنان رواج مى‏یابد.(وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۱۲۳)

چهل حدیث دوم

 

1- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: حَدیثی حَدیثُ أبی، وَ حَدیثُ أبی حَدیثُ جَدی، وَ حَدیثُ جَدّی حَدیثُ الْحُسَیْنِ، وَ حَدیثُ الْحُسَیْنِ حَدیثُ الْحَسَنِ، وَ حَدیثُ الْحَسَنِ حَدیثُ أمیرِالْمُؤْمِنینَ، وَ حَدیثُ أمیرَالْمُؤْمِنینَ حَدیثُ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم)، وَ حَدیثُ رَسُولِ اللهِ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ.«بحارالأنوار، ج 2، ص 178، ح 28»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: سخن و حدیث من همانند سخن پدرم می باشد، و سخن پدرم همچون سخن جدّم، و سخن جدّم نیز مانند سخن حسین و نیز سخن او با سخن حسن یکی است و سخن حسن همانند سخن امیرالمؤمنین علی و کلام او از کلام رسول خدا می باشد، که سخن رسول الله به نقل از سخن خداوند متعال خواهد بود.

 

2- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ حَفِظَ مِنْ شیعَتِنا أرْبَعینَ حَدیثاً بَعَثَهُ اللهُ یَوْمَ الْقیامَةِ عالِماً فَقیهاً وَلَمْ یُعَذِّبْهُ. «أمالی الصدوق، ص 253»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هرکس از شیعیان ما چهل حدیث را حفظ کند ـ و به آن ها عمل نماید ـ، خداوند او را دانشمندی فقیه در قیامت محشور می گرداند و عذاب نمی شود.

 

3- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: قَضاءُ حاجَةِ الْمُؤْمِنِ أفْضَلُ مِنْ ألْفِ حَجَّة مُتَقَبَّلة بِمَناسِکِها، وَ عِتْقِ ألْفِ رَقَبَة لِوَجْهِ اللهِ، وَ حِمْلانِ ألْفِ فَرَس فی سَبیلِ اللهِ بِسَرْجِها وَ لَحْمِها. «أمالی الصدوق، ص 197»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: برآوردن حوائج و نیازمندی های مؤمن از هزار حجّ مقبول و آزادی هزار بنده و فرستادن هزار اسب مجهّز در راه خدا، بالاتر و والاتر است.

 

4- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: أَوَّلُ ما یُحاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلاةُ، فَإنْ قُبِلَتْ قُبِلَ سائِرُ عَمَلِهِ، وَ إذا رُدَّتْ، رُدَّ عَلَیْهِ سائِرُ عَمَلِهِ. «وسائل الشیعه، ج 4 ص 34 ح 4442»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: اوّلین محاسبه انسان در پیشگاه خداوند پیرامون نماز است، پس اگر نمازش قبول شود بقیه عبادات و اعمالش نیز پذیرفته می گردد وگرنه مردود خواهد شد.

 

5- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إذا فَشَتْ أرْبَعَةٌ ظَهَرَتْ أرْبَعَةٌ: إذا فَشا الزِّنا کَثُرَتِ الزَّلازِلُ، وَ إذا اُمْسِکَتِ الزَّکاةُ هَلَکَتِ الْماشِیَةُ، وَ إذا جارَ الْحُکّامُ فِی الْقَضاءِ اُمْسِکَ الْمَطَرُ مِنَ السَّماءِ، وَ إذا ظَفَرَتِ الذِّمَةُ نُصِرُ الْمُشْرِکُونَ عَلَی الْمُسْلِمینَ. «وسائل الشیعة، ج 8 ص 13»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هنگامی که چهار چیز در جامعه شایع و رایج گردد چهار نوع بلا و گرفتاری پدید آید: چنانچه زنا رایج گردد زلزله ـ و مرگ ناگهانی ـ فراوان شود. چنانچه زکات و خمسِ اموال پرداخت نشود حیوانات نابود شود. اگر حاکمان جامعه و قُضات ستم و بی عدالتی نمایند باران ـ رحمت خداوند ـ نمی بارد. و اگر اهل ذمّه تقویت شوند مشرکین بر مسلمین پیروز آیند.

 

6- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ عابَ أخاهُ بِعَیْب فَهُوَ مِنْ أهْلِ النّارِ.«بحارالأنوار، ج 75، ص 260، ح 58»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هرکس برادر ـ ایمانی خود را برچسبی بزند و او ـ را متّهم کند از اهل آتش خواهد بود.

 

7- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: الصَّمْتُ کَنْزٌ وافِرٌ، وَ زَیْنُ الْحِلْمِ، وَ سَتْرُالْجاهِلِ. «مستدرک الوسائل، ج 9، ص 16، ح 4»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: سکوت همانند گنجی پربهاء، زینت بخش حلم و بردباری است; و نیز سکوت، سرپوشی بر آبروی شخص نادان و جاهل می باشد.

 

8- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: اِصْحَبْ مَنْ تَتَزَیَّنُ بِهِ، وَ لا تَصْحَبْ مَنْ یَتَزَّیَنُ لَکَ.«وسائل الشیعه، ج 11، ص 412»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: با کسی دوستی و رفت و آمد کن که موجب عزّت و سربلندی تو باشد، و با کسی که می خواهد از تو بهره ببرد و خودنمائی می کند همدم مباش.

 

9- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: کَمالُ الْمُؤْمِنِ فی ثَلاثِ خِصال: الْفِقْهُ فی دینِهِ، وَ الصَّبْرُ عَلَی النّائِبَةِ، وَالتَّقْدیرُ فِی الْمَعیشَةِ. «أمالی طوسی، ج 2، ص 279»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: شخصیّت و کمال مؤمن در سه خصلت است: آشنا بودن به مسائل و احکام دین، صبر در مقابل شداید و ناملایمات، زندگی او همراه با حساب و کتاب و برنامه ریزی دقیق باشد.

 

10- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: عَلَیْکُمْ بِإتْیانِ الْمَساجِدِ، فَإنَّها بُیُوتُ اللهِ فِی الاْءرْضِ، و مَنْ أتاها مُتَطَهّراً طَهَّرَهُ اللهُ مِنْ ذُنُوبِهِ، وَ کُتِبَ مِنْ زُوّارِهِ. «وسائل الشیعة، ج 1، ص 380، ح 2»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: بر شما باد به دخول در مساجد، چون که آن ها خانه خداوند بر روی زمین است; و هر کسی که با طهارت وارد آن شود خداوند متعال او را از گناهان تطهیر می نماید و در زمره زیارت کنندگانش محسوب می شوند.

 

11- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَن قالَ بَعْدَ صَلوةِ الصُّبْحِ قَبْلَ أنْ یَتَکَلَّمَ: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إلاّ بِاللهِ الْعَلی الْعَظیمِ» یُعیدُها سَبْعَ مَرّات، دَفَعَ اللهُ عَنْهُ سَبْعینَ نَوْعاً مِنْ أنْواعِ الْبَلاءِ، أهْوَنُهَاالْجُذامُ وَالْبَرَصُ. «امالی طوسی، ج 2، ص 343»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هر کسی بعد از نماز صبح پیش از آن که سخنی مطرح کند، هفت مرتبه بگوید: «بسم الله الرّحمن الرّحیم، لا حول و لا قوّة إلاّ بالله العلیّ العظیم» خداوند متعال هفتاد نوع بلا از او دور گرداند که ساده ترین آن ها مرض پیسی و جذام باشد.

 

12- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ تَوَضَّأَ وَ تَمَنْدَلَ کُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ، وَ مَنْ تَوَضَّأَ وَلَمْ یَتَمَنْدَلْ حَتّی یَجُفَّ وُضُوئُهُ، کُتِبَ لَهُ ثَلاثُونَ حَسَنَةً.«وسائل الشیعة، ج 1، ص 474، ح 5»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هرکس وضو بگیرد و با حوله خشک نماید یک حسنه دارد و چنانچه خشک نکند سی حسنه خواهد داشت.

 

13- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: لاَفْطارُکَ فی مَنْزِلِ أخیکَ أفْضَلُ مِنْ صِیامِکَ سَبْعینَ ضِعْفاً. «من لایَحضره الفقیه، ج 2، ص 51، ح 13»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: اگر افطاری روزه ات را در منزل برادر - مؤمنت -، انجام بدهی ثوابش هفتاد برابر اصل روزه است.

 

14- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إذا أفْطَرَ الرَّجُلُ عَلَی الْماءِ الْفاتِرِ نَقی کَبِدُهُ، وَ غَسَلَ الذُّنُوبَ مِنَ الْقَلْبِ، وَ قَوی الْبَصَرَ وَالْحَدَقَ. «وسائل الشیعه، ج 10، ص 157، ح 3»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: چنانچه انسان روزه خود را با آب جوش افطار نماید کبدش پاک و سالم باقی می ماند، و قلبش از کدورت ها تمیز و نور چشمش قوی و روشن می گردد.

 

15- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ فِی الْمُصْحَفِ مُتِّعَ بِبَصَرِهِ، وَ خُنِّفَ عَلی والِدَیْهِ وَ إنْ کانا کافِرَیْنِ. «وسائل الشیعه، ج 6، ص 204، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هر که قرآن شریف را از روی آن قرائت نماید بر روشنائی چشمش افزوده گردد; و نیز گناهان پدر و مادرش سبک شود گرچه کافر باشند.

 

16- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ قَرَءَ (قُلْ هُوَاللهُ أحَدٌ) مَرَّةً واحِدَةً فَکَأنَّما قَرَءَ ثُلْثَ الْقُرآنِ وَ ثُلْثَ التُّوراةِ وَ ثُلْثَ الاْنْجیلِ وَ ثُلْثَ الزَّبُورِ. «وسائل الشیعه، ج 6، ص 225، ح 10»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هر که یک مرتبه سوره توحید را تلاوت نماید، همانند کسی است که یک سوّم قرآن و تورات و انجیل و زبور را خوانده باشد.

 

17- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إنَّ لِکُلِّ ثَمَرَة سَمّاً، فَإذا أتَیْتُمْ بِها فأمسُّوهَاالْماء، وَاغْمِسُوها فِی الْماءِ.«وسائل الشیعه، ج 25، ص 147، ح 2»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هر نوع میوه و ثمره ای، مسموم (و آغشته به میکرب ها ) است; هر گاه خواستید از آن ها استفاده کنید با آب بشوئید.

 

18- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: عَلَیْکُمْ بِالشَّلْجَمِ، فَکُلُوهُ وَأدیمُوا أکْلَهُ، وَاکْتُمُوهُ إلاّ عَنْ أهْلِهِ، فَما مِنْ أحَد إلاّ وَ بِهِ عِرْقٌ مِنَ الْجُذامِ، فَأذیبُوهُ بِأکْلِهِ. «وسائل الشیعه، ج 25، ص 208، ح 4»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: شلغم را اهمیّت دهید و مرتّب آن را میل نمائید و آن را به مخالفین معرّفی نکنید، شلغم رگ جذام را قطع و نابود می سازد.

 

19- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: یُسْتَجابُ الدُّعاءُ فی أرْبَعَةِ مَواطِنَ: فِی الْوِتْرِ، وَ بَعْدَ الْفَجْرِ، وَ بَعْدَالظُّهْرِ، وَ بَعْدَ الْمَغْرِبِ.«جامع احادیث الشیعة، ج 5، ص 358، ح 12»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: در چهار وقت دعا مستجاب خواهد شد: هنگام نماز وِتر، بعد از نماز صبح، بعد از نماز ظهر، بعد از نماز مغرب.

 

20- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ دَعا لِعَشْرَة مِنْ إخْوانِهِ الْمَوْتی لَیْلَةَ الْجُمُعَةِ أوْجَبَ اللهُ لَهُ الْجَنَّةَ.«جامع احادیث الشیعة، ج 6، ص 178، ح 78»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هرکس که در شب جمعه برای ده نفر از دوستان مؤمن خود که از دنیا رفته اند دعا و طلب مغفرت نماید، از اهل بهشت قرار خواهد گرفت.

 

21- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مِشْطُ الرَّأسِ یَذْهَبُ بِالْوَباءِ، وَ مِشْطُ اللِّحْیَةِ یُشَدِّدُ الاْضْراسَ.«وسائل الشیعة، ج 2، ص 124، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: شانه کردن موی سر موجب نابودی وَبا ـ و مانع ریزش مو ـ می گردد، و شانه کردن ریش و محاسن ریشه دندان ها را محکم می نماید.

 

22- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: أیُّما مُؤْمِن سَئَلَ أخاهُ الْمُؤْمِنَ حاجَةً وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلی قَضائِها فَرَدَّهُ عَنْها، سَلَّطَ اللهُ عَلَیْهِ شُجاعاً فی قَبْرِهِ، یَنْهَشُ مِنْ أصابِعِهِ.«أمالی طوسی، ج 2، ص 278»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: چنانچه مؤمنی از برادر ایمانیش حاجتی را طلب کند و او بتواند خواسته اش را برآورد و انجام ندهد، خداوند در قبرش یک افعی بر او مسلّط گرداند که هر لحظه او را آزار رساند.

 

23- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: وَلَدٌ واحِدٌ یَقْدِمُهُ الرَّجُلُ، أفْضَلُ مِنْ سَبْعینَ یَبْقُونَ بَعْدَهُ، شاکینَ فِی السِّلاحِ مَعَ الْقائِمِ (عَجَّلَ اللهُ تَعالی فَرَجَهُ الشَّریف).
امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: اگر انسانی یکی از فرزندانش را پیش از خود ـ به عالم آخرت ـ بفرستد بهتر از آن است که چندین فرزند به جای گذارد و در رکاب امام زمان علیه السلام: با دشمن مبارزه کنند.

 

24- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إذا بَلَغَکَ عَنْ أخیکَ شَیْءٌ فَقالَ لَمْ أقُلْهُ فَاقْبَلْ مِنْهُ، فَإنَّ ذلِکَ تَوْبَةٌ لَهُ. وَ قالَ علیه السلام:: إذا بَلَغَکَ عَنْ أخیکَ شَیْءٌ وَ شَهِدَ أرْبَعُونَ أنَّهُمْ سَمِعُوهُ مِنْهُ فَقالَ: لَمْ أقُلْهُ، فَاقْبَلْ مِنْهُ.«مصادقة الاخوان، ص 82»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: چنانچه شنیدی که برادرت ـ یا دوستت ـ چیزی علیه تو گفته است و او تکذیب کرد قبول کن. همچنین فرمود: اگر چیزی را از برادرت علیه خودت شنیدی و نیز چهل نفر شهادت دادند، ولی او تکذیب کرد و گفت: من نگفته ام، حرف او را بپذیر.

 

25- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام: لا یَکْمُلُ إیمانُ الْعَبْدِ حَتّی تَکُونَ فیهِ أرْبَعُ خِصال: یَحْسُنُ خُلْقُهُ، وَ سَیْتَخِفُّ نَفْسَهُ، وَ یُمْسِکُ الْفَضْلَ مِنْ قَوْلِهِ، وَ یُخْرِجَ الْفَضْلَ مِنْ مالِهِ.«امالی طوسی، ج 1، ص 125»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: ایمان انسان کامل نمی گردد مگر آن که چهار خصلت در او باشد: اخلاقش نیکو باشد، نفس خود را سبک شمارد، کنترل سخن داشته باشد، اضافی ثروتش ـ حقّ اللّه و حقّ النّاس ـ را بپردازد.

 

26- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: داوُوا مَرْضاکُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَ ادْفَعُوا أبْوابَ الْبَلایا بِالاْسْتِغْفارِ. «مستدرک الوسائل، ج 7، ص 163، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: مریضان خود را به وسیله پرداخت صدقه مداوا و معالجه نمائید، و بلاها و مشکلات را با استغفار و توبه دفع کنید.

 

27- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إنَّ اللهَ فَرَضَ عَلَیْکُمُ الصَّلَواتِ الْخَمْسِ فی أفْضَلِ السّاعاتِ، فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ فی إدْبارِ الصَّلَواتِ.«مستدرک الوسائل، ج 6، ص 431، ح 6»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: خداوند متعال پنج نماز در بهترین اوقات را بر شما واجب گرداند، پس سعی کنید حوایج و خواسته های خود را پس از هر نماز با خداوند مطرح و درخواست کنید.

 

28- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: کُلُوا ما یَقَعُ مِنَ الْمائِدَةِ فِی الْحَضَرِ، فَإنَّ فیهِ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داء، وَلا تَأکُلُوا مایَقَعُ مِنْها فِی الصَّحاری. «مستدرک الوسائل، ج 16، ص 288، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هنگام خوردن غذا در منزل، آنچه که اطراف سفره و ظرف می ریزد جمع کنید و میل نمائید که در آن ها شفای دردهای درونی است، ولی چنانچه در بیابان سفره انداختید; اضافه های آن را رها کنید ـ برای جانوران ـ.

 

29- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: أرْبَعَةٌ مِنْ أخْلاقِ الاْنْبیاءِ: الْبِرُّ، وَ السَّخاءُ، وَ الصَّبْرُ عَلَی النّائِبَةِ، وَ الْقِیامُ بِحَقِّ الْمُؤمِنِ. «أعیان الشّیعة، ج 1، ص 672»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: چهار چیز از اخلاق پسندیده پیغمبران الهی است: نیکی، سخاوت، صبر و شکیبائی در مصائب و مشکلات، اجراء حقّ و عدالت بین مؤمنین.

 

30- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إمْتَحِنُوا شیعتَنا عِنْدَ ثَلاث: عِنْدَ مَواقیتِ الصَّلاةِ کَیْفَ مُحافَظَتُهُمْ عَلَیْها، وَ عِنْدَ أسْرارِهِمْ کَیْفَ حِفْظُهُمْ لَها عِنْدَ عَدُوِّنا، وَ إلی أمْوالِهِمْ کَیْفَ مُواساتُهُمْ لاِخْوانِهِمْ فیها. «وسائل الشیعة، ج 4، ص 112»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: شیعیان و دوستان ما را در سه مورد آزمایش نمائید: 1 ـ مواقع نماز، چگونه رعایت آن را می نمایند. 2 ـ اسرار یکدیگر را چگونه فاش و یا نگهداری می کنند. 3 ـ نسبت به اموال و ثروتشان چگونه به دیگران رسیدگی می کنند و حقوق خود را می پردازند.

 

31- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: مَنْ مَلَکَ نَفْسَهُ إذا رَغِبَ، وَ إذا رَهِبَ، وَ إذَااشْتَهی، وإذا غَضِبَ وَ إذا رَضِی، حَرَّمَ اللهُ جَسَدَهُ عَلَی النّارِ.«وسائل الشیعة، ج 15، ص 162، ح 8»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هر که در چهار موقع، مالک نفس خود باشد: هنگام رفاه و توسعه زندگی، هنگام سختی و تنگ دستی، هنگام اشتهاء و آرزو و هنگام خشم و غضب; خداوند متعال بر جسم او، آتش را حرام می گرداند.

 

32- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إنَّ النَّهارَ إذا جاءَ قالَ: یَابْنَ آدَم، أعْجِلْ فی یَوْمِکَ هذا خَیْراً، أشْهَدُ لَکَ بِهِ عِنْدَ رَبِّکَ یَوْمَ الْقیامَةِ، فَإنّی لَمْ آتِکَ فیما مَضی وَلاآتیکَ فیما بَقِی، فَإذا جاءَاللَّیْلُ قالَ مِثْلُ ذلِکَ. «وسائل الشیعة، ج 16، ص 93، ح 2»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: هنگامی که روز فرا رسد گوید: تا می توانی در این روز از کارهای خیر انجام بده که من در قیامت در پیشگاه خداوند شهادت می دهم و بدان که من قبلا در اختیار تو نبودم و در آینده نیز پیش تو باقی نخواهم ماند، همچنین هنگامی که شب فرارسد چنین زبان حالی را خواهد داشت.

 

33- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: یَنْبَغی لِلْمُؤْمِنِ أنْ یَکُونَ فیهِ ثَمان خِصال: وَقُورٌ عِنْدَ الْهَزاهِزِ، صَبُورٌ عِنْدَ الْبَلاءِ، شَکُورٌ عِنْدَ الرَّخاءِ، قانِعٌ بِما رَزَقَهُ اللّهُ، لا یَظْلِمُ الاْعْداءَ، وَ لا یَتَحامَلُ لِلاْصْدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنْهُ فی تَعِبٌ، وَ النّاسُ مِنْهُ فی راحَة. «الکافی، ج 2، ص 47، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: سزاوار است که هر شخص مؤمن در بردارنده هشت خصلت باشد: هنگام فتنه ها و آشوب ها باوقار و آرام، هنگام بلاها و آزمایش ها بردبار و صبور، هنگام رفاه و آسایش شکرگزار، به آنچه خداوند روزیش گردانده قانع باشد. دشمنان و مخالفان را مورد ظلم و اذیّت قرار ندهد، بر دوستان برنامه ای را تحمیل ننماید، جسمش خسته; ولی دیگران از او راحت و از هر جهت در آسایش باشند.

 

34- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: من ماتَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ عارِفاً بِحَقِّنا عُتِقَ مِنَ النّارِ وَ کُتِبَ لَهُ بَرائَةٌ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ. «مستدرک الوسائل، ج 6، ص 66، ح 22»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: هرکس که در روز جمعه فوت نماید و از دنیا برود; و عارف به حقّ ما ـ اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) ـ باشد، از آتش سوزان دوزخ آزاد می گردد; و نیز از عذاب شب اوّل قبر در امان خواهد بود.

 

35- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إنَّ الرَّجُلَ یَذْنِبُ الذَّنْبَ فَیَحْرُمُ صَلاةَ اللَّیْلِ، إنَّ الْعَمَلَ السَّیِّءَ أسْرَعُ فی صاحِبِهِ مِنَ السِّکینِ فِی اللَّحْمِ. «الکافی، ج 2، ص 272»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: چه بسا شخصی به وسیله انجام گناهی از نماز شب محروم گردد، همانا تأثیر گناه در ـ روان ـ انسان سریع تر از تأثیر چاقو در گوشت است.

 

36- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: لا تَتَخَلَّلُوا بِعُودِالرَّیْحانِ وَ لا بِقَضیْبِ الرُّمانِ، فَإنَّهُما یُهَیِّجانِ عِرْقَ الْجُذامِ. «أمالی صدوق، ص 321»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: به وسیله چوب ریحان و چوب انار، دندان های خود را خلال نکنید، زیرا که تحریک کننده عوامل مرض جذام و پیسی می باشد.

 

37- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: تَقْلیمُ الأظْفارِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ یُؤمِنُ مِنَ الْجُذامِ وَ الْبَرَصِ وَ الْعَمی، وَ إنْ لَمْ تَحْتَجْ فَحَکِّها حَکّاً. وَ قالَ علیه السلام:: أخْذُ الشّارِبِ مِنَ الْجُمُعَةِ إلَی الْجُمُعَةِ أمانٌ مِنَ الْجُذامِ. «وسائل الشیعة، ج 7، ص 363»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: کوتاه کردن ناخن ها در روز جمعه موجب سلامتی از جذام و پیسی و ضعف بینائی چشم خواهد شد و اگر امکان کوتاه کردن آن نباشد سر آن ها را بتراش. و نیز فرمود: کوتاه کردن سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از مرض جذام می شود.

38- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إذا أوَیْتَ إلی فِراشِکَ فَانْظُرْ ماسَلَکْتَ فی بَطْنِکَ، وَ ما کَسَبْتَ فی یَوْمِکَ، وَ اذْکُرْ أنَّکَ مَیِّتٌ، وَ أنَّ لَکَ مَعاداً.

«بحارالأنوار، ج 71، ص 267، ح 17»

امام جعفر صادق علیه السلام: فرمود: در آن هنگامی که وارد رختخواب خود می شوی، با خود بیندیش که در آن روز چه نوع خوراکی ها و آشامیدنی ها از چه راهی به دست آورده ای و میل نموده ای. و در آن روز چه چیزهائی را چگونه و از چه راهی کسب و تحصیل کرده ای; و در هر حال متوجّه باش که مرگ تو را می رباید; و سپس در صحرای محشر ـ جهت بررسی گفتار و کردارت ـ حاضر خواهی شد.

 

39- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: إنَّ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إثْنَیْ عَشَرَ ألْفَ عالَم، کُلُّ عالَم مِنْهُمْ أکْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَموات وَ سَبْعِ أرَضینَ، ما یُری عالَمٌ مِنْهُمْ أنّ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَیْرُهُمْ وَ أنَاالْحُجَّةُ عَلَیْهِمْ. «بحارالأنوار، ج 27، ص 41، ح 1»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: همانا خداوند متعال، دوازده هزار جهان آفریده است که هر یک از آن ها نسبت به آسمان ها و زمین های هفت گانه بزرگ تر می باشد; و من ـ و دیگر ائمّه دوازده گانه ـ از طرف خداوند بر همه آنها حجّت و راهنما هستیم.

 

40- قالَ الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:: حَدیثٌ فی حَلال وَ حَرام تَأخُذُهُ مِنْ صادِق خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیا وَ ما فیها مِنْ ذَهَب وَفِضَّة. «الإمام الصّادق علیه السلام:، ص 143»

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: سخنی را درباره مسائل حلال و حرام و احکام دین خدا، از راست گوی مؤمنی دریافت کنی; بهتر و ارزشمندتر است از تمام دنیا و ثروت های آن.

چهل حدیث سوم

حدیث اول :

من أحب لله و أبغض لله و أعطی لله فهو ممن کمل إیمانه .

امام جعفر صادق علیه السلام: هر که برای خدا دوست دارد و برای خدا دشمن دارد و برای خدا عطاء کند، از کسانی است که ایمانش کامل است .

اصول کافی، ج 3، ص 189

حدیث دوم :

ان المسلمین یلتقیان، فافضلهما أشدهما حبا لصاحبه .

امام جعفر صادق علیه السلام: از دو مسلمان که به هم برخورد می کند آن که دیگری را بیشتر دوست دارد بهتر است .

اصول کافی، ج 3، ص 193

حدیث سوم :

جعل الخیر کله فی بیت و جعل مفتاحه الزهد فی الدنیا .

امام جعفر صادق علیه السلام: همه خیر در خانه ای نهاده شده و کلیدش را زهد و بی رغبتی به دنیا قرار داده اند .

اصول کافی، ج 3، ص 194

حدیث چهارم:

اذا أراد الله بعبد خیرا زهده فی الدنیا و فقهه فی الدین و بصره عیوبها و من أوتیهن فقد أوتی خیر الدنیا و الاخرة .

امام جعفر صادق علیه السلام: چون خدا خیر بنده ای را خواهد او را نسبت به دنیا بی رغبت و نسبت به دین دانشمند کند و به دنیا بینایش سازد و به هر که این خصلتها داده شود خیر دنیا و آخرت داده شده .

اصول کافی، ج 3، ص 196

حدیث پنجم:

خف الله کأنک تراه و إن کنت لا تراه فإنه یراک .

امام جعفر صادق علیه السلام: چنان از خدا بترس که گویا او را می بینی و اگر تو او را نمی بینی او تو را می بیند .

اصول کافی، ج 3، ص 110

حدیث ششم :

کان أمیرالمؤمنین صلوات الله علیه یقول: أفضل العبادة العفاف .

امام جعفر صادق علیه السلام: امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمود: بهترین عبادت عفت است .

اصول کافی، ج 3، ص 125

حدیث هفتم :

قال رسول الله: من ترک معصیة لله مخافة الله تبارک و تعالی أرضاه الله یوم القیامة .

امام جعفر صادق علیه السلام: پیامبر خدا فرمود: هر که گناهی را برای خدا و ترس از او ترک کند خدا او را در روز قیامت خشنود گرداند .

اصول کافی، ج 3، ص 128

حدیث هشتم :

قال الله تبارک و تعالی: ما تحبب إلی عبدی بأحب مما افترضت علیه .

امام جعفر صادق علیه السلام: خداوند متعال فرموده است: بنده من با چیزی محبوبتر از انجام واجبات به من دوستی نکند .

اصول کافی، ج 3، ص 129

حدیث نهم :

العباد ثلاثة: قوم عبدوا الله عز و جل خوفا فتلک عبادة العبید و قوم عبدوا الله تبارک و تعالی طلب الثواب، فتلک عبادة الأجراء و قوم عبدوا الله عز و جل حبا له فتلک عبادة الأحرار و هی أفضل العبادة .

امام جعفر صادق علیه السلام: عبادت کنندگان سه دسته اند: گروهی خدای متعال را از ترس عبادت کنند و این عبادت بردگان است، گروهی خدای متعال را به طمع ثواب عبادت کنند و این عبادت مزدوران است . دسته ای خدای متعال را برای دوستیش عبادت کنند و این عبادت آزادگان و بهترین عبادت است .

اصول کافی، ج 3، ص 131

حدیث دهم :

إنما خلد أهل النار فی النار لأن نیاتهم کانت فی الدنیا أن خلدوا فیها أن یعصوا الله أبدا . و إنما خلد أهل الجنة فی الجنة لأن نیاتهم کانت فی الدنیا أن لو بقوا فیها أن یطیعوا الله أبدا، فبالنیات خلد هؤلاء و هؤلاء . ثم تلا قوله تعالی: " قل کل یعمل علی شاکلته " قال: علی نیته .

امام جعفر صادق علیه السلام: اهل دوزخ از اینرو در دوزخ جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا جاودان باشند همیشه نافرمانی خدا کنند و اهل بهشت از اینرو در بهشت جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا باقی بمانند همیشه اطاعت خدا کنند پس این دسته و آن دسته به سبب نیت خویش جاودانی شدند، سپس قول خدای تعالی را تلاوت نمود: بگو هرکس طبق طریقه خویش عمل می کند . فرمود: یعنی طبق نیت خویش .

اصول کافی، ج 3، ص 135 - 136

حدیث یازدهم :

لا تکرهوا إلی أنفسکم العبادة .

امام جعفر صادق علیه السلام: عبادت را به خود مکروه و ناپسند ندارید .

اصول کافی، ج 3، ص 137

حدیث دوازدهم :

ان الله عز و جل إذا أحب عبدا فعمل قلیلا جزاه بالقلیل الکثیر.

امام جعفر صادق علیه السلام: چون خدای تعالی بنده ای را دوست دارد و او عمل کوچکی انجام دهد، خدا او را پاداش بزرگ دهد .

اصول کافی، ج 3، ص 137 - 138

حدیث سیزدهم :

الصبر رأس الایمان .

امام جعفر صادق علیه السلام: صبر سر ایمان است .

اصول کافی، ج 3، ص 140

حدیث چهاردهم :

ثلاث من علامات المؤمن: علمه بالله و من یحب و من یبغض .

امام جعفر صادق علیه السلام: سه چیز از علامات مؤمن است: شناختن خدا و شناختن دوستان و دشمنان خدا .

اصول کافی، ج 3، ص 192

حدیث پانزدهم :

من ابتلی من المؤمنین ببلاء فصبر علیه، کان له مثل أجر الف شهید .

امام جعفر صادق علیه السلام: هر مؤمنی به بلائی گرفتار شود و صبر کند، اجر هزار شهید برای اوست .

اصول کافی، ج 3، ص 146

حدیث شانزدهم :

محمد بن سلیمان الدیلمی عن أبیه قال: قلت لابی عبدالله علیه السلام: فلان بن عبادته و دینه و فضله ! فقال: کیف عقله ؟ قلت: لا أدری: فقال: ان الثواب علی قدر العقل .

امام جعفر صادق علیه السلام: سلیمان دیلمی می گوید: به امام صادق علیه السلام: عرض کردم فلانی در عبادت و دیانت و فضیلت چنین و چنان است . فرمود: عقلش چگونه است ؟ گفتم نمی دانم . فرمود: پاداش به اندازه عقل است .

اصول کافی، ج 1، ص 12

حدیث هفدهم :

أکمل الناس عقلا أحسنهم خلقا .

امام جعفر صادق علیه السلام: عاقل ترین مردم خوش خلق ترین آنهاست .

اصول کافی، ج 1، ص 27

حدیث هیجدهم :

قال رسول الله (ص ): إنا معاشر الانبیاء أمرنا أن نکلم الناس علی قدر عقولهم .

امام جعفر صادق علیه السلام: پیامبر خدا (ص ) فرموده است:ما گروه پیامبران مأموریم که با مردم به اندازه عقل خودشان سخن بگوئیم .

اصول کافی، ج 1، ص 27

حدیث نوزدهم :

قال رجل له علیه السلام: ما العقل ؟ قال: ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان . قال: قلت: فالذی کان فی معاویة ؟ فقال: تلک النکراء، تلک الشیطنة، وهی شبیهة بالعقل، و لیست بالعقل .

امام جعفر صادق علیه السلام: شخصی از امام صادق علیه السلام: پرسید عقل چیست ؟ فرمود: چیزی است که به وسیله آن خدا پرستش شود و بهشت بدست آید . آن شخص گوید: گفتم پس آنچه معاویه داشت چه بود ؟ فرمود: آن نیرنگ است، آن شیطنت است، آن نمایش عقل را دارد، ولی عقل نیست .

اصول کافی، ج 1، ص 11

حدیث بیستم :

عبدالله بن سنان قال: ذکرت لابی عبدالله علیه السلام: رجلا مبتلی بالوضوء و الصلاة و قلت: هو رجل عاقل، فقال: أبو عبدالله و أی عقل له و هو یطیع الشیطان ؟ فقلت له: و کیف یطیع الشیطان ؟ فقلت له: سله هذا الذی یأتیه من أی شیء هو ؟ فانه یقول لک من عمل الشیطان .

امام جعفر صادق علیه السلام: ابن سنان گوید به حضرت صادق علیه السلام: عرض کردم: مردی هست عاقل که گرفتار وسواس در وضو و نماز می باشد: فرمود چه عقلی که فرمانبری شیطان می کند ؟ گفتم: چگونه فرمان شیطان می برد ؟ فرمود از او بپرس وسوسه ای که به او دست می دهد از چیست ؟ قطعا به تو خواهد گفت از عمل شیطان است .

اصول کافی، ج 1، ص 13

حدیث بیست و یک :

قال علیه السلام:: قال رسول الله: یا علی لا فقر أشد من الجهل، لا مال أعود من العقل .

امام جعفر صادق علیه السلام: پیامبر خدا فرموده است: ای علی هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست .

اصول کافی، ج 1، ص 30

حدیث بیست و دو :

لیس بین الایمان و الکفر الا قلة العقل قیل: و کیف ذاک یا ابن رسول الله ؟ قال: إن العبد یرفع رغبته الی مخلوق فلو أخلص نیته لله لأتاه الذی یرید فی أسرع من ذلک .

امام جعفر صادق علیه السلام: میان ایمان و کفر فاصله ای جز کم عقلی نیست . عرض شد: چگونه ای پسر پیغمبر ؟ فرمود: بنده خدا در حاجت خود متوجه مخلوق می شود، در صورتی که اگر با خلوص نیت متوجه خدا شود آنچه خواهد در نزدیکتر از آن وقت به او رسد .

اصول کافی، ج 1، ص 32 - 33

حدیث بیست و سه :

اذا أراد الله بعبد خیرا فقهه فی الدین .

امام جعفر صادق علیه السلام: چون خدا خیر بنده ای خواهد، او را در دین دانشمند کند .

اصول کافی، ج 1، ص 39

حدیث بیست و چهار :

عَنْ مُفَضّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللّهِ ع یَقُولُ عَلَیْکُمْ بِالتّفَقّهِ فِی دِینِ اللّهِ وَ لَا تَکُونُوا أَعْرَاباً فَإِنّهُ مَنْ لَمْ یَتَفَقّهْ فِی دِینِ اللّهِ لَمْ یَنْظُرِ اللّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَمْ یُزَکّ لَهُ عَمَلًا
مفضل گوید از امام صادق علیه السلام شنیدم که مى‏فرمود: بر شما باد که در دین خدا دانشمند شوید و صحراگرد نباشید زیرا آنکه در دین خدا دانشمند نشود خدا روز قیامت به او توجه نکند و کردارش را پاکیزه نشمارد.
اصول کافى جلد 1 ص :36 روایة: 7

حدیث بیست و پنج :

طلب العلم فریضة .

امام جعفر صادق علیه السلام: کسب دانش واجب است .

اصول کافی، ج 1، ص 35

حدیث بیست و ششم :

من زار أخاه فی الله قال الله عز و جل: إیّای زرت و ثوابک علیّ و لست أرضی لک ثوابا دون الجنة .

امام جعفر صادق علیه السلام: هر کسی که برای خدا از برادرش دیدن کند، خدای متعال فرماید: مرا دیدن کردی و ثوابت بر من است و به ثوابی جز بهشت برایت خرسند نیستم .

اصول کافی، ج 3، ص 255

حدیث بیست و هفتم :

تصافحوا فإنها تذهب بالسخیمة .

امام جعفر صادق علیه السلام: با یکدیگر مصافحه کنید، زیرا مصافحه کینه را می برد .

اصول کافی، ج 3، ص 264

حدیث بیست و هشتم :

لا یقبل رأس احد و لا یده إلا رسول الله أو من ارید به رسول الله صلی الله علیه و آله .

امام جعفر صادق علیه السلام: نباید سر یا دست کسی بوسیده شود مگر دست پیامبر خدا صلی الله علیه و آله یا کسی که از او پیامبر خدا صلی الله علیه و آله قصد شود .

اصول کافی، ج 3، ص 267

حدیث بیست و نهم :

شیعتنا الرحماء بینهم، الذین اذا خلوا ذکروا الله .

امام جعفر صادق علیه السلام: شیعیان ما با یکدیگر مهربانند، چون تنها باشند خدا را یاد کنند .

اصول کافی، ج 3، ص 268

حدیث سی ام :

من أحب الاعمال الی الله عز و جل إدخال السرور علی المؤمن: اشباع جوعته أو تنفیس کربته أو قضاء دینه .

امام جعفر صادق علیه السلام: از جمله دوست داشتنی ترین اعمال نزد خدای متعال شادی رسانیدن به مؤمن است و سیر کردن او از گرسنگی، یا رفع گرفتاری او یا پرداخت بدهیش .

اصول کافی، ج 3، ص 276

حدیث سی و یک ام :

قال عن سدیر قال: قلت له علیه السلام: هل یجزی الولد والده ؟ فقال: لیس له جزاء إلا فی خصلتین یکون الوالد مملوکا فیشتریه ابنه فیعتقه أو یکون علیه دین فیقضیه عنه .

امام جعفر صادق علیه السلام: سدیر گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا فرزند می تواند پدرش را پاداش دهد ؟ فرمود: پاداشی برای پدر نیست جز در دو صورت: پدر برده باشد و پسر او را بخرد و آزاد کند،پدر بدهی داشته باشد و پسر آن را بپردازد .

اصول کافی، ج 3، ص 237

حدیث سی و دوم :

شرف المؤمن قیام اللیل و عزه استغناؤه عن الناس .

امام جعفر صادق علیه السلام: شرافت مؤمن به شب زنده داری و عزتش به بی نیازی از مردم است .

اصول کافی، ج 3، ص 218

حدیث سی و سوم :

قیل له علیه السلام: ای الاعمال أفضل ؟ قال: الصلاة لوقتها و بر الوالدین و الجهاد فی سبیل الله عز و جل .

امام جعفر صادق علیه السلام: به امام صادق علیه السلام عرض شد . کدام اعمال بهتر است ؟ فرمود: نماز در وقت و نیکی با پدر و مادر و جهاد در راه خدای متعال .

اصول کافی، ج 3، ص 231

حدیث سی و چهارم:

مثل الدنیا کمثل ماء البحر کلما شرب منه العطشان ازداد عطشا حتی یقتله .

امام جعفر صادق علیه السلام: دنیا مانند آب دریاست که هر چه شخص تشنه از آن بیشتر آشامد، تشنگیش بیشتر شود تا او را بکشد .

اصول کافی، ج 3، ص 205

حدیث سی و پنجم :

من رضی من الله بالیسیر من المعاش رضی الله منه بالیسیر من العمل .

امام جعفر صادق علیه السلام: هر که به یک زندگی ساده از خدا راضی باشد خدا هم به عمل اندک او راضی شود .

اصول کافی، ج 3، ص 207

حدیث سی و ششم :

إن کان ما یکفیک یغنیک فأدنی ما فیها یغنیک و إن کان ما یکفیک لا یغنیک فکل ما فیها لا یغنیک .

امام جعفر صادق علیه السلام: اگر اندازه کفایت، بی نیازت کند، کمترین چیز دنیا بی نیازت کند و اگر اندازه کفایت بی نیازت نکند، هر چه در دنیا هست بی نیازت نکند .

اصول کافی، ج 3، ص 209

حدیث سی و هفتم :

لا تستقل ما یتقرب به إلی الله عز و جل و لو شق تمرة .

امام جعفر صادق علیه السلام: چیزی که مایه تقرب به خدای متعال است کوچک مشمار، اگر چه (انفاق) پاره خرمایی باشد .

اصول کافی، ج 3، ص 212

حدیث سی و هشتم :

اذا هممت بشیء من الخیر فلا تؤخّره، فان الله عز و جل ربما أطلع علی العبد و هو علی شیء من الطاعة فیقول: و عزّتی و جلالی لا أعذّبک بعدها أبدا و اذا هممت بسیّئة فلا تعملها فانه ربما اطلع الله علی العبد و هو علی شیء من المعصیة فیقول: و عزتی و جلالی لا أغفر لک بعدها أبدا .

امام جعفر صادق علیه السلام: وقتی اراده کار خیری نمودی تأخیرش مینداز زیرا خدای متعال گاهی بر بنده مشرف می شود که او مشغول طاعتی است، پس می فرماید: به عزت و جلالم سوگند که تو را پس از این هرگز عذاب نکنم و چون اراده گناهی کردی انجام مده، زیرا گاهی خدا بر بنده مشرف می شود که او معصیتی انجام دهد، پس می فرماید: به عزت و جلالم که تو را بعد از این دیگر نخواهم آمرزید .

اصول کافی، ج 3، ص 213

حدیث سی و نهم :

لو یعلم المؤمن ما له من الأجر فی المصائب لتمنّی أنه قُرض بالمقاریض .

امام جعفر صادق علیه السلام: اگر مؤمن پاداشی را که برای مصیبتها دارد بداند، آرزو می کند که او را با قیچی تکه تکه کنند .

اصول کافی، ج 3، ص 354

حدیث چهلم :

سئل النبی (ص ): ما کفارة الاغتیاب؟ قال: تستغفر الله لمن اغتبته کلّما ذکرته .

امام جعفر صادق علیه السلام: از پیغمبر پرسیدند: کفاره غیبت چیست ؟ فرمود: برای آن کس که غیبتش کردی هر زمان به یادش افتادی از خدا طلب آمرزش کنی .

چهل حدیث چهارم

حدیث(1) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اُصُولُ الکُفر ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ

ریشه های کفر سه چیز است: حرص و خود بزرگ بینی و حسد ورزیدن

(جهاد با نفس، ح 474)

 

حدیث(2) امام صادق علیه السلام فرمودند:

لَو عَلِمَ النّاسُ ما فی طَلَبِ العِلمِ ‏لَطَلَبوهُ ولَو بِسَفکِ المُهَجِ وخَوضِ اللُّجَجِ ؛
اگر مردم مى ‏دانستند که علم چه فوایدى دارد، هر آینه در جستجوى آن بر مى ‏آمدند، گرچه در راه آن خون بریزند و در ژرفاى دریاها فرو روند .
عوالی اللآلی: ۴ / ۶۱ / ۹ منتخب میزان الحکمة: ۳۹۸

حدیث(3) امام صادق علیه السلام فرمودند:

ِانَّ الفُحشَ وَ البَذاءَ وَ السَّلاطَةَ مِنَ النِّفاق

همانا دشنام دادن و هرزه گویی و زبان درازی ناشی از نفاق و دورویی است

(جهاد با نفس، ح 678)

حدیث(4) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اَلعَدلُ اَحلَی مِنَ الشَّهدِ وِ اَلیَنُ مِنَ الزُّبدِ وِ اِطیِبُ ریحاً مِنَ المِسکِ

عدل شیرین تر از عسل و نرم تر از کف و خوشبوتر از مشک است

(جهاد با نفس، ح 342)

حدیث(5) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن أذنَبَ ذَنباً وَ هُوَ ضَاحِکٌ دَخَلَ النَّارَ وَ هُوَ باک

هر کس مرتکب گناهی شود در حالی که خندان است (در روز قیامت) با چشم گریان به آتش دوزخ در افتدی

(جهاد با نفس، ح 376)

حدیث(6) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَا زُویَ الرّفقُ عَن أهل بَیت إلّا زُویَ عَنهُمُ الخَیرُ
سازگاری و مدارا از اهل هیچ خانه ای باز داشته نشده جز اینکه آنان از خیر و خوبی محروم و بی بهره گشته است

(جهاد با نفس، ح 279)

حدیث(7) امام صادق علیه السلام فرمودند:

قَالَ رَسُولُ اللهِ (ص): مَن تَرَکَ مَعصِیَة ً للهِ مَخَافَةَ اللهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أرضَاهُ یَومَ القِیَامَةِ
رسول خدا فرمود: کسی که معصیت الهی را از خوف خدای تبارک و تعالی ترک کند خداوند او را در روز قیامت خوشنود می سازد

(جهاد با نفس، ح 222)

حدیث(8) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَا مِن قَبض ٍ وَلا بَسط ٍ إلّا وَلِلّهِ فِیهِ مَشِیئَةٌ وَقَضَاءٌ وَابتِلَاءٌ
هیچ تنگنا و گشایشی نیست، مگر آنکه مشیت و قضا و امتحان الهی در آن نهفته است

(اصول کافی، ج1، ص152، ح2)

حدیث(9) امام صادق علیه السلام فرمودند:

یَقولُ اللهُ عزَّوجل إذا عَصَانِی مَن یَعرفُنی سَلَّطتُ عَلَیهِ مَن لَا یَعرفُنی

خداوند عزوجل فرمود هرگاه کسی که مرا می شناسد نافرمانی ام کند کسی را که مرا نمی شناسد بر او مسلّط می گردانم

(جهاد با نفس، ح 382)

 

حدیث(10) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن لَم یَملِک غَضَبَهُ لَم یَملِک عَقلَهُ

کسی که مالک خشم خود نباشد مالک عقل خود نیست

(جهاد با نفس، ح 530)

حدیث(11) امام صادق علیه السلام فرمودند:

انّ جَارَ الله آمَنَ مَحفُوظ وَ عَدُوه خائِف مَخذُول

پناهنده به خدا آسوده و محفوظ است، و دشمنش ترسان و بی یاور

(تحف العقول، ص 229)

 

حدیث (12) امام صادق علیه السلام فرمودند:

عَن یَزیدَ الصّائِغِ قالَ: قُلتُ لِاَبی عَبدِاللهِ علیه السلام: رَجُلٌ عَلَی هذا الاَمرِ اِن حَدَثَ کَذَبَ وَ اِن وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِن اَوتُمِنَ خانَ؛ ما مَنزِلَتُهُ؟ قال: هیَ اَدنی المنازِل مِن الکُفرِ وَ لَیسَ بِکافِر

یزید بن صائغ گوید: به امام جعفر صادق عرض کردم که: مردی هست که شیعه است ولی اگر سخن گوید دروغ می گوید و اگر وعده دهد به وعده اش وفا نمی کند و اگر امینش شمرند خیانت می کند؛ چنین کسی چه مقام و منزلتی دارد؟ حضرت فرمود: منزلت او نزدیکترین منزلها به کفر است ولی کافر نیست

(جهاد با نفس، ح 479)

حدیث (13) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اتَّقوا اللهَ وَ لا یَحسُد بَعضُکُم بَعضا

از خدا بترسید و کسی از شما بر دیگری حسد نوَرزد

(جهاد با نفس، ح 543)

حدیث (14) امام صادق علیه السلام فرمودند:

کَفی بالحِلم ناصِراً و قالَ: إذا لَم تَکُن حَلیماً فَتَحَلَّم

بردباری به عنوان یاری کننده کافی است و فرمودند: اگر بردبار نیستی خود را به برداباری وادار

(جهاد با نفس، ح 261)

حدیث (15) امام صادق علیه السلام فرمودند:

فَزَکاةُ العَینِ انَّظَرُ‌ بِالعِبَرِ وَالغَضُّ عَنِ الشَّهَواتِ وَ ما یضاهیها

زکات چشم به دیده عبرت نگریستن و چشم پوشی از شهوات و مانند آن است

(مصباح الشریعه، باب 21)

حدیث (16) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مُجالَسَةُ الصّالِحینَ داعیةٌ إلَی الصَّلاحِ

همنشینی با صالحان، (انسان را) به سوی صلاح رهنمون می‌شود

(بحارالأنوار، ج78،ص 304)

حدیث (17) امام صادق علیه‌ السلام فرمودند:

إِذا کانَ یومُ النَّیرُوزِ فاغتَسِل وَ البَس أَنظَفَ ثِیابِک وَ تَطَیب بِأَطیبِ طِیبِک وَ تَکونُ ذلِک الیومَ صَائِماً

چون روز عید نوروز فرا رسید، غسل کن، پاکیزه‌ترین جامه‌ی خود را بپوش، با بهترین عطر، خود را خوشبو کن و آن روز را روزه بدار

(وسائل ‏الشیعة: ج 8، ص 172، ح 10338)

حدیث (18) امام صادق علیه‌ السلام فرمودند:

بَکَتِ السَّماءُ عَلَی الحُسَینِ أربَعینَ یَوماً بِالدَّمِ

آسمان چهل روز بر حسین علیه السلام، خون گریه کرد

(مناقب آل أبی طالب، ج3، ص212)

حدیث (19) امام صادق علیه السلام فرمودند:

إنَّ مِن حَقِیقَةِ الإیمانِ أن تُؤثِرَ الحَقَّ وَ إن ضَرَّک عَلَی الباطِلِ و إن نَفَعَک

از نشانه‌های ایمان حقیقی آن است که حق را بر باطل ترجیح دهى، هر چند حق به زیان تو و باطل به سود تو باشد

(بحار الأنوار، ج 70، ص 106)

حدیث (20) امام صادق علیه السلام فرمودند:

العَقلُ دَلیلُ المُؤمِن

عقل راهنمای مؤمن است

(جهاد با نفس، ح 86)

حدیث (21) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن کَثُرَ اشتِباکُهُ فِی الدُّنیا کانَ أشَدُّ لِحَسرَتِهِ عِندَ فِراقِها

کسی که زیاد با دنیا گره خورده باشد حسرت و اندوهش هنگام جدایی از آن زیادتر خواهد بود

(جهاد با نفس، ح 639)

 

حدیث (22) امام صادق علیه السلام فرمودند:

لَستُ اُحِبُّ أن أریَ الشّابَّ مِنکُم إلّا غادِیاً فی حالَینِ: إمّا عالِماً، أو مُتَعَلِّماً

دوست ندارم جوانی از شما را جز بر دو گونه ببینم: دانشمند یا دانشجو

(أمالی طوسی، ص 304)

 

حدیث (23) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن ساءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفسَه

هر کس اخلاقش بد شد، خود را در عذاب قرار داده است

(جهاد با نفس، ح 662)

حدیث (24) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اَلا اُحَدِّثُک بِمَکارِمِ الاَخلاقِ؟ الصَّفحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکرُ اللّه‏ِ کثیراِ

آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن.

(معانى الأخبار، ص 191، ح 2)


حدیث (25) امام صادق علیه السلام فرمودند:

لا یستَیقِنُ القَلبُ اَنَّ الحَقَّ باطِلٌ اَبَدا وَ لا یستَیقِنُ اَنَّ الباطِلَ حَقٌّ اَبَدا
هرگز دل به باطل بودن حق و به حق بودن باطل یقین نمی ‏کند

(تفسیر العیاشى، ج 2، ص 53، ح 39)


حدیث (26) امام صادق علیه السلام فرمودند:

حُسنُ الظَّنِّ باللهِ أن لَا تَرجُوَ إلاَّ اللهَ وَ لَا تَخَافَ إلَّا ذَنبَکَ.
گمان نیکو به خدا داشتن این است که امید به هیچکس جز او نداشته باشی و از هیچ چیز جز گناهت نترسی.


حدیث (27) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن اَحسَنَ خُلقَهُ اَحَبَّهُ الاخیارُ وَ جانَبَهُ الفُجّارُ
انسان خوش اخلاق، از دوستى مردمان خوب برخوردار است و از تعرّض آدم‏هاى نابکار در امان است .

(مستدرک الوسائل، ج 8، ص 449)

(جهاد با نفس، ح 143)


حدیث (28) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن لَم یملِک غَضَبَهُ لَم یملِک عَقلَهُ.
هر آنکه بر غضب خود چیره نشود، بر عقل خود اختیاری ندارد.

( کافی، ج 2، ص 303 )


حدیث (29) امام صادق علیه السلام فرمودند:

انَّ شِیعَةَ عَلِیِّ علیه السلام کانُوا خُمُصَ البُطُونِ، ذُبُلَ الشَّفَاهِ، اَهلَ الرَأفَةٍ وَ عِلمٍ وَ حِلمٍ، یُعرَفُونَ بِالرَّهبَانِیَّةِ
همانا شیعیان علی علیه السلام شکمهاشان تهی و لبهاشان خشکیده بود، اهل مهربانی و علم و بردباری بودند و به پارسایی شناخته می شدند

( جهاد با نفس، ح 35 )


حدیث (30) امام صادق علیه السلام فرمودند:

 عَنْ أَبِی عَبْدِ اللّهِ ع قَالَ إِنّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِیَاءِ وَ ذَاکَ أَنّ الْأَنْبِیَاءَ لَمْ یُورِثُوا دِرْهَماً وَ لَا دِینَاراً وَ إِنّمَا أَوْرَثُوا أَحَادِیثَ مِنْ أَحَادِیثِهِمْ فَمَنْ أَخَذَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْهَا فَقَدْ أَخَذَ حَظّاً وَافِراً فَانْظُرُوا عِلْمَکُمْ هَذَا عَمّنْ تَأْخُذُونَهُ فَإِنّ فِینَا أَهْلَ الْبَیْتِ فِی کُلّ خَلَفٍ عُدُولًا یَنْفُونَ عَنْهُ تَحْرِیفَ الْغَالِینَ وَ انْتِحَالَ الْمُبْطِلِینَ وَ تَأْوِیلَ الْجَاهِلِینَ.
دانشمندان وارثان پیمبرانند براى اینکه پیمبران پول طلا و نقره به ارث نگذارند و تنها احادیثى از احادیثشان بجاى گذارند هر که از آن احادیث برگیرد بهره بسیارى بر گرفته است. پس نیکو بنگرید که این علم خود را از که میگیرید، زیرا در خاندان ما اهل بیت در هر عصر جانشینان عادلى هستند که تغییر دادن غالیان و بخود بستگى خرابکاران و بد معنى کردن نادانان را از دین برمى‏دارند.
اصول کافى جلد 1 ص :39 روایة: 2

(مشکاة الأنوار، ص 422)


حدیث (31) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اِنَّ مِمّا یزَینُ الاِسلامَ الاَخلاقُ الحَسَنَةُ فیما بَینَ النّاس
خوش اخلاقى در بین مردم، زینت اسلام است.

(مشکاة الأنوار، ص 422)


حدیث (32) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اَلعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِسُ

کسى که به اوضاع زمان خود آگاه باشد، گرفتار هجوم اشتباهات نمى ‏شود.

(تحف العقول، ص 356 )


حدیث (33) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اِذا اَرادَ اللّه‏ُ بِقَومٍ هَلکا ظَهَرَ فیهِمُ الرِّبا
هنگامى که خداوند بخواهد ملتى را نابود کند، رباخوارى در میان آنان رواج مى‏یابد.

(وسائل الشیعه، ج 18، ص 123، ح 17)


حدیث (34) امام صادق علیه السلام فرمودند:

اِنَّ المُؤمِنَ وَلىُّ اللّه‏ِ یعینُهُ وَ یصنَعُ لَهُ وَ لا یقولُ عَلَیهِ اِلاَّ الحَقَّ وَ لا یخافُ غَیرَهُ

مؤمن دوست خداست، یاریش مى ‏رساند و براى او کار مى ‏کند و درباره او جز حق نمى ‏گوید و از غیر او نمى‏ ترسد.

(کافى، ج 2، ص 171، ح 5)


حدیث (35) امام صادق علیه السلام فرمودند:

عَنْ بَشِیرٍ الدّهّانِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّهِ ع لَا خَیْرَ فِیمَنْ لَا یَتَفَقّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا یَا بَشِیرُ إِنّ الرّجُلَ مِنْهُمْ إِذَا لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِلَیْهِمْ فَإِذَا احْتَاجَ إِلَیْهِمْ أَدْخَلُوهُ فِی بَابِ ضَلَالَتِهِمْ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ

حضرت صادق علیه السلام به بشیر فرمود: هر یک از اصحاب ما که فهم دین ندارد خیرى ندارد، اى بشیر هر مردى از ایشان که از نظر فهم دین بى‏نیاز نباشد به دیگران نیاز پیدا مى‏کند و چون به آنها نیازمند شد او را در گمراهى خویش وارد کنند و او نفهمد.

اصول کافى جلد 1 ص :40 روایة: 6

حدیث (36) امام صادق علیه السلام فرمودند:

الله فی عَون المُؤمِن، مادامَ المُؤمِن فی عَون اَخیهِ
خداوند در پی یار مؤمن است، تا وقتی که مؤمن در پی یاری برادر خویش است.

(بحار الانوار، ج74 ،ص322)


حدیث (37) امام صادق علیه السلام فرمودند:

ما مِن رَجُلٍ تَکبَّرَ أو تَجَبَّرَ إلاّ لِذِلَّةٍ وَجَدَها فی نفسِهِ
هیچ مردى تکبّر یا گردن فرازى نکرد ،مگر به سبب احساس خوارى و حقارتى که در خود یافت.

(میزان الحکمه، ح 9814)


حدیث (38) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن عَیَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم یمُت حَتّى‏ یرتَکبَهُ
هر کس مؤمنى را بر انجام دادن گناهى سرزنش کند، نمی میرد تا آن‏که خود آن گناه را مرتکب شود

(الکافى، ج 2، ص 356)

حدیث(39) امام صادق علیه السلام فرمودند:

إنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یُبغِضُ الغَنیَّ الظَّلومَ.

به راستی که خداوند عزوجل ثروتمند ستمگر را دشمن می دارد.

(جهاد با نفس، ح 738 )

حدیث(40) امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَن حَسُنَ بِرُّه بِأهلِهِ زِیدَ فی عُمرِهِ

هرکه با خانواده خود خوش رفتار است، عمرش بسیار خواهد شد.

(الکافى، ج 8، ص 219)