أربعینات

۱ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ اِرْتَـقَبَ الْمَوْتَ سارَعَ فِى الْخَـیْراتِ. [بحار الانوار، ج 77، ص 171]

رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: هر کس که چشم به راه مرگ باشد، در کارهاى خیر، شتاب مى کند.

۲ قال علىٌّ علیه السلام: اِنَّ اَمْرا لا تَعْلَمُ مَتى یَفْجَأُکَ، یَنْبَغى اَنْ تَسْتَعِدَّ لَهُ قَبْلَ اَنْ یَغْشاکَ. [میزان الحکمة، ج 9، ص 248.]

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: چیزى را که نمى دانى کىْ ناگهانى سراغت مى آید (یعنى مرگ)، سزاوار است پیش از آنکه تو را فرا گیرد، براى روبه رو شدن با آن آماده شوى.

۳ قالَ الصّادِقُ علیه السلام: لَیْسَ یَتْبَعُ الرَّجُلَ بَعْدَ مَوْتِهِ مِنَ الأَجْرِ اِلاّ ثَلاثُ خِصالٍ: صَدَقةٌ اَجْراها فى حَیاتِهِ فَهِىَ تَجْرى بَعْدَ مَوْتِهِ، و سُنَّةُ هُدىً سَنَّـها فَهِىَ یُعْمَلُ بِها بَعْـدَ مَوْتِهِ، اَوْ وَلَـدٌ صـالِحٌ یَـدْعُـولَـهُ. [وسائل الشیعه، ج 12، ص 292.]

امام صادق علیه السلام فرمود: پس از مرگ انسان، جز از ناحیه سه خصلت، پاداشى به او نمى رسد: صدقه اى که در حال حیاتش جارى ساخته و پس از مرگش هم جریان مى یابد، سنّت و روش هدایتى که بنیان گذاشته و پس از مرگ هم به آن عمل مى شود، و فرزند شایسته اى که براى او دعا مى کند.

۴ قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَن خُتِمَ لَهُ بِلا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ، وَمَنْ خُتِمَ لَهُ بِصیامِ یَوْمٍ دَخَلَ الْجَنَّـةَ، وَمَنْ خُتِمَ لَهُ بِصَدَقَةٍ یُریدُ بِها وَجْهَ اللّهِ دَخـَلَ الجَنـَّةَ. [وسائل الشیعه، ج 13، ص 358.]

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس که عمرش با «لا اله الا اللّه» ختم شود، وارد بهشت مى شود، هرکس که عمرش با یک روز روزه به پایان رسد، به بهشت مى رود، و کسى هم که پایان عمرش با صدقه اى باشد که هدفش از آن، رضاى الهى است، وارد بهشت مى شود.

۵ عَن بعضِ الائمّة علیه السلام قالَ: اِنَّ اللّهَ تَبارَکَ و تَعالى یَقولُ: اِبْنَ آدَمَ! تَطَوَّلْتُ عَلَیْکَ بِثَلاثَةٍ: سَـتَـرْتُ عَـلیکَ ما لَوْ یَـعْلَمُ بِـهِ اَهْـلُـکَ مـا وارَوْکَ وَ اَوْسَعْتُ عَلیکَ فَاسْتَقْرَضْتُ مِنکَ فَلَمْ تُقَدِّمْ خَیرا، وَ جَعَلْتُ لَکَ النَّظْرَةَ عِنْدَ مَوْتِـکَ فى ثُـلْثِـکَ فَلَمْ تُـقَـدِّمْ خَـیْرا. [وسائل الشیعه، ج 13، ص 356.]

از یکى از امامان روایت است که فرمود: خداوند متعال مى فرماید: اى فرزند آدم! با سه نعمت به تو احسان کردم: چیزهایى را از کارهایت پوشاندم که اگر خانواده ات آنها را مى دانستند، تو را دفن نمى کردند، رزق و روزى تو را توسعه دادم و از تو قرض خواستم و تو کار نیکى پیش نفرستادى، و تو را مهلت دادم که هنگام مرگت در یک سوّم مال خویش وصیت کنى، و تو نیکى و خیرى را پیش نفرستادى.

۶ قال رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله: ما یَنْبَغى لإمْرِءٍ مُسلِمٍ اَنْ یَبیتَ لَـیْلَةً اِلاّ وَ وَصِـیَّـتُةُ تَـحْتَ رَأسِـهِ. [وسائل الشیعه، ج 13، ص 352.]

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: براى یک مسلمان سزاوار نیست که شبى را بخوابد، مگر آنکه وصیتنامه اش زیر سرش باشد.

۷ قالَ الصّادقُ علیه السلام: اِنَّ لِصـاحِـبِ الْمـالِ اَنْ یَعْـمَلَ بِـمـالِهِ ماشـاءَ مـا دامَ حَیّـا، اِنْ شـاءَ وَهَبَهُ، وَ اِنْ شاءَ تَصَـدَّقَ بِهِ وَ اِنْ شاءَ تَرَکَهُ اِلى اَنْ یَأتِیَهُ الْمَـوْتُ، فَـاِنْ اَوْصى بِهِ فَلَیْسَ لَهُ اِلاّ الثُلُثُ، اِلاّ اَنَّ الْفَـضْلَ فى اَنْ لا یُضَـیِّـعَ مَنْ یَـعُـولُهُ وَ لا یَضُـرَّ بِـوَرَثَتِـهِ. [وسائل الشیعه، ج 13، ص 381.]

امام صادق علیه السلامفرمود: شخص پولدار مى تواند تا زنده است، هر نوع تصرّفى در مال خود انجام دهد: اگر بخواهد، آن را مى بخشد و اگر بخواهد، آن را صدقه مى دهد و اگر بخواهد، مى تواند همانطور بگذارد تا مرگش فرا رسد. پس اگر وصیّت کرد (که در راهى خرج شود) جز به اندازه یک سوم حق وصیّت ندارد، الاّ اینکه فضیلت در آن است که حقِ افراد تحت تکفّل خود را ضایع نکند و به ورثه خود زیان نرساند.

۸ سُئِلَ الْحَسَنُ علیه السلام: ما بالُنا نَکْرَهُ الْمَوْتَ وَ لا نُحِبُّهُ؟ فَقال علیه السلام: اِنَّکُمْ اَخْرَبْتُمْ آخِرَتَکُمْ وَ عَمَّرْتُمْ دُنْیاکُم، فَاَنْتُمْ تَکْرَهُونَ النَّقْلَةَ مِنَ الْعُمْرانِ اِلَى الْخَرابِ. [میزان الحکمه، ج 9، ص 261]

از امام حسن مجتبى علیه السلام پرسیدند: چرا از مرگ بدمان مى آید و آن را دوست نداریم؟ فرمود: زیرا شما آخرت خود را خراب کرده و دنیایتان را آباد ساخته اید، از این رو منتقل شدن از محلّ آباد به ویرانه را، دوست ندارید.

۹ قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله: یَتْبَعُ الْمَیِّتَ ثَلاثَةٌ: اَهْلُهُ وَ مالُهُ وَ عَمَلُهُ، فَیَرْجِعُ اِثْـنانِ وَ یَبْـقى واحِـدٌ، یَرْجِـعُ اَهْلُهُ وَ مالُهُ وَ یَبْقى عَمَلُهُ. [کنز العمّال، حدیث 42761]

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: همراه مرده، سه چیز او را همراهى مى کند (تا لب گور). دو تا بر مى گردد و یکى باقى مى ماند. خانواده و مالش برمى گردد ولى عملش با او همراه مى ماند.

۱۰ قالَ رسولُ الله صلی الله علیه و آله: اِذا ماتَ الاِنْسانُ اِنْقَطَعَ عَمَلُهُ اِلاّ مِنْ ثَلاثٍ: صَدَقَةٍ جارِیَةٍ، اَوْ عِلْمٍ یُنْتَفَعُ بِهِ، اَوْ وَلَدٍ صالحٍ یَدْعُو لَهُ. [نهج الفصاحه، حدیث 239]

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هرگاه انسان بمیرد، عملش هم قطع مى شود، مگر از سه راه: صدقه جاریه، یا عملى که از آن سود مى برند، یا فرزند شایسته اى که براى او دعا مى کند.

۱۱ قالَ علىٌ علیه السلام: اِنَّ الْعَبْدَ اِذا ماتَ قالَتِ الْمَلائِکَةُ ما قَدَّمَ؟ وَقالَ النّاسُ ما اَخَّرَ؟ فَقَدِّمُوا فَضْلاً یَکُنْ لَکُمْ وَ لا تُؤَخِّرُوا کُـلاًّ یَکُنْ عَلَیْکُمْ، فَاِنَّ الْمَحْرُومَ مَنْ حَرُمَ مِنْ خَیْرِ مالِهِ، وَ الْمَغْبُوطَ مَنْ ثَقُلَ بِالصَّدَقاتِ وَ الْخَیْراتِ مَوازینُهُ. [بحارالانوار، ج 73، ص 88]

امام على علیه السلام فرمود: هرگاه بنده اى از دنیا رود، فرشتگان گویند: «چه پیش فرستاده است؟» و مردم گویند: «چه برجا گذاشته است؟» پس مال اضافه خود را (با صدقه) پیش فرستید تا به سود شما شود، و همه را برجاى نگذارید که به زیان شما شود. همانا محروم، کسى است که از خیر دارایى خود محروم شود و مغبوط (که دیگران به حال او غبطه مى خورند) کسى است که وزنه اعمالش با صدقات و خیرات سنگین شود.

۱۲ قال الصّادق علیه السلام: سِتَّةٌ یَلْحَـقْنَ الْمُـؤمِنَ بَعْدَ وَفاتِهِ: وَلَدٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ، و مُصْحَفٌ یَخْلِفُهُ، وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ، وَ صَدَقَةُ ماءٍ یُجْریهِ، وَ قَلیبٌ یَحْفِرُهُ وَ سُنَّةٌ یُؤْخَذُ بها مِنْ بَعدِهِ. [من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 185]

امام صادق علیه السلام فرمود: پس از درگذشت مؤمن، شش چیز است که (ثوابش) به او مى پیوندد: ۱ ـ فرزندى که براى او آمرزش مى طلبد، ۲ ـ قرآنى که بر جاى مى گذارد (و آن را مى خوانند)، ۳ ـ نهالى که آن را مى کارد، ۴ ـ صدقه آبى که آن را جارى مى سازد، ۵ ـ چاهى که آن را حفر مى کند ۶ ـ روشى که بنیان مى نهد و پس از او دیگران به آن عمل مى کنند.

۱۳ قال علىٌّ علیه السلام: اِنَّما لَکَ مِنْ مالِکَ ما قَدَّمْتَهُ لاِخِرَتِکَ، وَمـا اَخَّـرْتَـهُ فَـلِلْوارِثِ. [غرر الحکم]

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: تنها بهره تو از دارایى ات، همان مقدار است که براى آخرت خود پیش فرستاده اى، و آنچه را که تأخیر بیندازى و به جا گذارى، سهم وارث است.

۱۴ قـال الصّـادقُ علیه السلام: اِعْلَمْ اَنَّهُ مَنْ لَمْ یُنْفِقْ فى طاعَةِ اللّهِ اُبْتُلِىَ بِاَنْ یُنْفِقَ فى مَعْصِیَةِ اللّهِ عَزّوَجَلّ، وَ مَـنْ لَمْ یَـمْشِ فى حاجَـةِ وَلِىِّ اللّهِ اُبْتُلِىَ بِاَنْ یَمْشِىَ فى حاجَةِ عَدُوِّ اللّهِ. [بحار الانوار، ج 96، ص 130]

امام صادق علیه السلام فرمود: بدان که هر کس در راه طاعت خدا خرج نکند، به خرج کردن در راه معصیت خدا گرفتار مى شود و هرکس در راه انجام نیاز دوستِ خدا گام برندارد، به تلاش در راه تأمین نیاز دشمن خدا گرفتار مى شود.

۱۵ قال علىٌّ علیه السلام: یا اَهْلَ الدِّیارِ الْمُوحِشَةِ وَ الْمَحالِّ المُقْفِرَةِ وَ القُبُورِ المُظْلِمَةِ، یا اَهْلَ التُّرْبَةِ، یا اَهْلَ الْغُربَةِ، یا اَهْلَ الْوَحْدَةِ، یا اَهْلَ الْوَحْشَةِ، اَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ سابِقٌ وَ نَحْنُ لَکُمْ تَبَعٌ لاحِقٌ، اَمَّا الدُّورُ فَقَدْ سُکِنَتْ، وَ اَمَّا الأَزْواجُ فَقَدْ نُکِحَتْ، وَ اَمَّا الأموالُ فَقَدْ قُسِّمَتْ، هذا خَبَرُ ما عِنْدَنا، فَما خَبَرُ ما عِندَکُمْ؟ ثُمَّ الْتَفَتَ اِلى اَصْحابِهِ فَقالَ: اَما وَاللّهِ لَوْ اُذِنَ لَهُمْ فِى الکَلامِ، لأَخْبَرُوکُم «اَنَّ خَـیْرَ الـزّادِ التّـقـوى». [نهج البلاغه، حکمت 125]

حضرت على علیه السلام هنگام بازگشت از جنگ صفّین، چون در بیرون کوفه به قبرستان رسید، خطاب به مردگان و اسیرانِ خاک، چنین فرمود: اى ساکنان دیار وحشتناک و جایگاههاى خالى و گورهاى تاریک! اى خاک نشینان غریب! اى اهل تنهایى و وحشت! شما پیشرو ما بودید که جلوتر از ما رفته اید و ما به شما خواهیم پیوست. امّا خانه ها را ساکن شدند، همسران را گرفتند و اموال را تقسیم کردند. این، خبرى است که نزد ماست. پیش شما چه خبر است؟ سپس روى به اصحاب خویش کرد و فرمود: به خدا قسم اگر به آنان اجازه سخن دهند، به شما خبر خواهند داد که «بهترین رهتوشه، تقواست»!

۱۸ قالَ رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله: خَیْرُ مالِ الْمَرْءِ وَذَخائِرُهُ الصَّدَقَةُ. [وسائل الشیعة، ج 6، ص 258]

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین ثروت و اندوخته انسان، «صدقه» است.

۲۲ قال علىٌّ علیه السلام: اِنَّ اَعْظَمَ الْحَسَراتِ یَوْمَ القیامَةِ حَسْرَةُ رَجُلٍ کَسَبَ مالاً فى غَیْرِ طاعَةِ اللّهِ، فَوَرِثَهُ رَجُلٌ فَاَنْفَقَهُ فى طاعَةِ اللّهِ سُبْحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الْجَنَّةَ وَدَخَلَ الأوَّلُ بِهِ النّارَ. [نهج البلاغه، فیض الاسلام، حکمت 421.]

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: یقینا بزرگترین حسرتها در روز قیامت، حسرتِ کسى است که در غیر راه خدا ثروتى به دست آورده باشد (و چون از دنیا برود) آن را براى دیگرى به ارث بگذارد و آن وارث، آن را در راه طاعت خداى سبحان خرج کند و از این راه به بهشت برود، ولى آن شخص اوّل، به وسیله همان مال به دوزخ رود.

۲۳ قالَ علىٌّ علیه السلام: اِسْتَعیذُوا بِاللّهِ مِنْ سَکْرَةِ الْغِنى، فَاِنَّ لَهُ سَـکْرَةً بَعـیدَةَ الاْءفاقَـةِ. [غررالحکم، ج 2ص 662.]

امام على علیه السلام فرمود: از مستىِ ثروت، به خداوند پناه ببرید، چرا که براى ثروتمندى، سرمستى یى است که دیر به هوش مى آید.

۲۵ قال علىٌّ علیه السلام: اَلنّاسُ فِى الدُّنیا عامِلانِ: عامِلٌ عَمِلَ فِى الدّنیا لِلّدُنْیا، قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْیاهُ عَنْ آخِرَتِهِ... فَیُفْنى عُمُرَهُ فى مَنْفَعَةِ غَیْرِهِ، وَعامِلٌ عَمِلَ فِى الدّنیا لِما بَعْدَها فَجائَهُ الَّذى لَهُ مِنَ الدُّنیا بِغَیْرِ عَمَلٍ، فَاَحْرَزَ الْحَظَّیْنِ مَعا وَمَلَکَ الدّارَیْنِ جَمیعا. [نهج البلاغه (فیض الاسلام) حکمت 261.]

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: مردم در دنیا دو گونه کار مى کنند: یکى آنکه در دنیا براى دنیا کار مى کند و دنیایش او را از آخرتش غافل مى سازد... پس عمر خود را در راه منافع دیگران تباه مى سازد، دیگرى آنکه در دنیا براى پس از دنیا کار مى کند، امّا سهم او از دنیا بدون کار به او مى رسد، این گروه، هر دو بهره را به دست مى آورند وهم دنیا دارند، هم آخرت.

۲۶ قالَ الصّادقُ علیه السلام: اِنَّ اللّهَ تَعالى خَلَقَ خَلْقا مِنْ خَلْقِهِ اِنْتَجَبَهُمْ لِقَضاءِ حَوائِجِ فُقَراء شیعَتِنا عَلى ذلِکَ الْجَنَّةُ، فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَکُونَ مِنْهُمْ فَکُنْ. [محجه البیضاء، ج 3، ص 378.]

امام صادق علیه السلام فرمود: خداى متعال، گروهى از آفریدگان خود را براى تأمین نیازمندیهاى شیعیان تنگدستِ ما برگزیده است و پاداش آنان براین کار، بهشت است.اگربتوانى از این گروه باشى، باش!

۲۷ قالَ الباقُر علیه السلام: اَلْبِرُّ وَصَدَقَةُ السِّرِ یَنْفِیانِ الْفَقْرَ وَیَزیدانِ فِى الْعُمْرِ وَیَدْفَعانِ سَبْعینَ میتَهَ سُوءٍ. [بحارالانوار، ج 71، ص 81.]

امام باقر علیه السلام فرمود: نیکوکارى وصدقه پنهانى، فقر را مى زدایند و عمر را مى افزایند و هفتاد نوع مردنِ بد را از انسان دور مى کنند.

۲۸ قالَ علىٌّ علیه السلام: اَما رَأَیْتُمُ الَّذینَ یَأْمَلُونَ بَعیدا وَیَبْنُونَ مَشیدا وَیَجْمَعُونَ کثیرا کَیْفَ اَصْبَحَتْ بُیُوتُهُمْ قُبُورا وَماجَمَعُوا بُورا وَصارَتْ اَمْوالُهُمْ لِلْوارِثینَ وَاَزْواجُهُمْ لِقَوْمٍ آخَرینَ...؟ [نهج البلاغه (فیض الأسلام) خطبه 132.]

على علیه السلام فرمود: آیا ندیدید کسانى را که آروزهاى دور و دراز داشتند و بناهاى محکم و استوار ساختند و اموال بسیار اندوختند، چگونه خانه هایشان گور شد و آنچه جمع کرده بودند، تباه گشت، اموالشان به وارثان رسید و همسرانشان به دیگران؟!

۲۹ قالَ علىٌّ علیه السلام: فَدَعِ الاِ?ْرافَ مُقْتَصِدا وَاذْکُرْ فِى الْیَوْمِ غَدا وَاَمْسِکْ مِنَ الْمالِ بِقَدْرِ ضَرُورَتِکَ وَقَدِّمِ الْفَضْلَ لِیَوْمِ حاجَتِکَ. [نهج البلاغه (فیض الأسلام)نامه 21.]

على علیه السلام در نامه اى که به زیادبن ابیه، جانشین والى بصره نوشت، فرمود: از روى میانه روى و اعتدال، اسراف را رها کن و امروز به یاد فردا باش، از ثروت به اندازه ضرورت نگهدار و بیش از آن را براى روز نیاز خود (در قیامت) پیش بفرست.

۳۰ عَنِ الصّادِقِ علیه السلام: خَیْرُ ما یُخْلِفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلاثَةٌ: وَلَدٌ بارٌّ یَسْتَغْفِرُلَهُ، وَسُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدى بِهِ فیها، وَصَدَقَةٌ تَجْرى مِنْ بَعْدِهِ. [وسائل الشیعة، ج 13، ص 294.]

امام صادق علیه السلام فرمود: بهترین چیزى که انسان براى بعد از خودش بر جاى مى گذارد، سه چیز است:

۳۴ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: یَقُولُ اْبنُ آدَمَ: مالى، مالى، هَلْ لَکَ مِنْ مالِکَ اِلاّ ما تَصَدَّقْتَ فَأَبْقَیْتَ، اَوْ اَکَلْتَ فَأَفْنَیْتَ، اَوْ لَبِسْتَ فَأَبْلَیْتَ؟ [میزان الحکمة، ج 9، ص 301.]

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: آدمیزاده پیوسته مى گوید: مالَم، مالَم! آیا بهره تو از مالت جز چیزى است که آن را صدقه داده اى و باقى ساخته اى، یا خورده اى و فانى کرده اى، یا پوشیده اى و پوسانده اى؟

۳۵ عَنِ الرِّضا علیه السلام: اِنَّ لِلّهِ عِبادا فىِ الأَرْضِ یَسْعَوْنَ فى حَوائِجِ النّاسِ هُمُ الاْمِنُونَ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَمَنْ اَدْخَلَ عَلى مُؤْمِنٍ سُرُورا فَرَّحَ اللّهُ قَلْبَهُ یَوْمَ القیامَةِ. [اصول کافى، ج 2، ص 197.]

معمّر بن خلاّد گوید: شنیدم که حضرت رضا علیه السلاممى فرمود: همانا خداوند را در روى زمین بندگانى است که در راه نیازهاى مردم مى کوشند، آنان در روز قیامت، ایمن و آسوده اند و هر کس که بر دل مؤمنى شادمانى وارد کند، خداوند در روز قیامت، قلبش را شاد مى سازد.

۳۶ قالَ عَلىٌّ علیه السلام: یا اَهْلَ الْمَعْرُوفِ وَالإحْسانِ! لاتَمـُنـُّوا بِاِحـْسانِکـُمْ، فَاِنَّ الاْءحْسانَ وَالْمَعْرُوفَ یُبْطِلُهُ قَبیحُ الإمْتِنانِ. [غرر الحکم، ج 6، ص 3119.]

حضرت على علیه السلام فرمود: اى نیکوکاران! احسان و نیکى خود را به منّت، آلوده نکنید، یقینا منّت گذاشتن زشت و ناپسند، کار نیک و احسان را از بین مى برد.

۳۸ عَنِ الکاظِمِ علیه السلام: اِیّاکَ اَنْ تَمْنَعَ فى طاعَةِ اللّهِ فَتُنْفِقَ مِثْلَیْهِ فى مَعْصِیَةِ اللّهِ. [بحارالانوار، ج 75، ص 320.]

امام موسى بن جعفر علیه السلام فرمود: مبادا از خرج کردن در راه طاعت خدا دریغ کنى، که ناچارشوى دو برابر آن را در راه نافرمانى خدا خرج کنى!

۳۹ قال الصّادقُ علیه السلام: لَیْسَ کُلُّ مَنْ یُحِبُّ اَنْ یَصْنَعَ الْمَعْرُوفَ اِلَى النّاسِ یَصْنَعُهُ وَلَیْسَ کُلُّ مَنْ یَرْغَبُ فیهِ یَقْدِرُ عَلَیهِ وَلا کُلُّ مَنْ یَقْدِرُ عَلَیْهِ یُؤْذَنُ لَهُ فیهِ، فَاِذَا اْجَتَمَعَتِ الرَّغْبَةُ وَالْقُدْرَةُ وَالاِءذْنُ فَهُنالِکَ تَمَّتِ السَّعادَةُ لِلطّالِبِ وَالْمَطْلُوبِ اِلَیْهِ. [بحارالأنوار، ج 71، ص 414.]

امام صادق علیه السلام فرمود: چنان نیست که هر کس دوست داشته باشد به مردم نیکى کند، آن را انجام دهد! و چنان نیست که هر کس علاقه مند به کار خیر باشد، توانایى آن را داشته باشد و چنان هم نیست که هر کس قدرت بر نیکى به مردم داشته باشد، به او اذن نیکوکارى داده شود! پس هرگاه که «خواستن» و «توانستن» و «اجازه» (از سوى خدا) جمع شود، در آن صورت است که براى طالب و مطلوب، سعادت فراهم مى آید.