أربعینات

۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌ الله علیه و آله و سلم»:
مَن تَظاهَرَت نِعَمُ اللهِ عَلَیهِ فَلیُکثِرِ الشُّکرَ.
کسی که نعمت‌های خدا را برخود مستدام می‌بیند باید که بسیار شکور و سپاسگذار باشد. (الشهاب فی‌الحِکَم و الآداب، ص ۴۹)

۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
شُکرُ النِّعَمِ یَزیدُ فی‌ الرِزْقِ.
شکر نعمت، نعمتت افزون کند. (بحار، ج ۷۱، ص ۴۴)

۳ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
اَلشُّکرُ زیادةٌ فی‌النِّعمِ و اَمانٌ مِنَ الفَقرِ.
شکر گزاری باعث وفور نعمت و مصونیت از فقر و تهیدستی است. (تحف‌العقول، ص ۳۷۶)

۴ـ امام حسن مجتبی(ع):
تُجَهَلُ النِّعمُ ما اَقامَت، فَاِذا وَلَّتْ عُرِفَت!
نعمت تا زمانی که در دسترس و پابرجاست قدر آن نشناخته است، همین که از دست رفت، قدر آن (تازه) شناخته می‌شود! (بحار، ج ۷۸، ص ۱۱۵)

۵ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اَحسِنوا جِوارَ النِّعَمِ فَاِنّها وَحشِیَّةٌ! ما نَأَتْ عَنِ قَومٍ فَعادَتْ اِلَیهِم.
وقتی نعمتی به شما رسید قدر آن را کاملاً بدانید که نعمت گریزپا است، وقتی از دست رفت دیگر بازنمی‌گردد! (مُسند الامام‌ الرضا علیه‌السلام، ج ۱، ص ۲۸۶)

۶ـ «امام موسی‌ کاظم(علیه‌السلام)»:
مَن حَمِد اللهَ عَلی النِّعمةِ فَقد شَکَرهُ وَ کانَ الحمدُ اَفضَل مِن تِلکَ النِعمةِ.
کسی که بر نعمتی حمد خدا را کند و الحمدلله بگوید او را شکرگزاری کرده است و این حمد او از آن نعمتی که به او داده أفضل و بالاتر است. (بحار، ج ۷۱، ص ۳۱)

۷ـ «امام زین‌ العابدین(علیه‌السلام)»:
إنَّ اللهَ یُحبُّ کُلَّ عَبدٍ شَکور.
خداوند بندگان شکور و سپاسگزار خود را دوست می‌دارد. (وسائل، ج ۱۱، ص ۵۳۹)

۸ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اِحذَروا نِفارَ النِّعَمِ فما کُلُّ شارِدٍ بِمَردودٍ!
از دست دادن نعمت‌ها را برحذر باشید (و بدانید) که نه هرچیزی که از دست رفت دوباره باز می‌گردد! (نهج‌البلاغه، ۲۳۸)

۹ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
شُکْرُ کُلِّ نِعمةٍ اَلوَرَعُ عَمّا حَرَّمَ الله.
شکر هر نعمتی در این است که انسان آنچه خدا بر او حرام کرده از آن دوری نماید. (خصال، ج ۱، ص ۱۱)

۱۰ـ امام حسن مجتبی(ع):
النّعمةُ مِحتَةٌُ فَإن شُکِرَتْ کانت نِعمةً و إن کُفِرتْ صارَت نِقمةً.
نعمت‌های خداوند یک آزمون است اگر شکر و حق آن ادا شود برای انسان نعمت و اگر ناسپاسی کرد (همان نعمت) برایش نقمت و عذاب خواهد بود. (بحار، ج ۷۸، ص ۱۱۳)

۱۱ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
مَن اُعطِیَ الشُّکَر اُعطِیَ الزِّیادةَ یَقولُ اللهُ عَزّوجَلّ: «لَئِن شکَرتُم لَاَزیَدنَّکُم».
کسی که توفیق شکرگزاری به او عطا شده زیادتی نعمت هم نصیب او می‌گردد. خداوند متعال می‌فرماید «اگر شکرگزار باشید حتماً شما را زیاده خواهم بخشید». (بحار، ج ۷۱، ص ۴۰)

۱۲ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
أَسرَعُ الذُّنوبِ عُقوَبةً کُفرانُ النِّعمَةِ.
گناهانی که کیفر آنها زودتر دامنگیر انسان می‌شود کفران نعمت‌ها است. (مُسندالامام الرضاعلیه‌السلام، ج ۱، ص ۲۸۰)

۱۳ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلایمانُ نِصفانِ: نِصفٌ فی‌الصّبرِ وَ نِصفٌ فی ‌الشُّکِر.
ایمان دو نیم است: نیمی صبر و شکیبایی و نیمی دیگر شکر و سپاسگزاری است. (تحف‌العقول، ص ۴۷)

۱۴ـ امام جواد(ع):
نِعمَةٌ لاتُشکَرُ کَسَیئَةٍ لاتُغفَرُ.
نعمتی که شکر آن ادا نشود، همانند گناهی است که آمرزیده نگردد. (بحار، ج ۷۱، ص ۵۳)

۱۵ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
إنَّ أهنَأَ النّاسِ عَیشاً مَن کانَ بِما قَسَمَ اللهُ لَهُ راضِیاً.
گواراترین زندگی را کسی داراست که به قسمت الهی خود راضی باشد. (فهرست غرر، ص ۱۳۷)

۱۶ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
علامةُ الشّاکِرِ اَربَعَةٌ: الشُّکرُ فی‌ النَّعماءِ وَ الصَّبرُ فی‌ البَلاءِ وَ القُنوعُ بِقِسَمِ اللهِ وَ لایَحمَدُ و لایُعظِّمُ الاّ اللهَ.
آدم شکرگزار چهار علامت دارد: در وقت نعمت شاکر، هنگام بلا صابر، به قسمت خدا قانع و تنها خدا را ستایش و بزرگداشت می‌دارد. (تحف‌العقول، ص ۲۱)

۱۷ـ امام هادی(ع):
اِنَّ النِّعَمَ مَتاعٌ وَ الشُّکرَ نِعَمٌ و عُقبی.
نعمت‌های خدا برای انسان کالای دنیاست اما شکر گذاری هم نعمت است و هم آخرت و خوش‌ عاقبتی. (بحار، ج ۷۸، ص ۳۶۵)

۱۸ـ «امام محمد باقر(علیه‌السلام)»:
اِستَکثِرْ لِنَفسِکَ مِنَ اللهِ قَلیلَ الرِّزقِ تَخَلُّصاً اِلَی الشُّکرِ.
روزی کم را از طرف خدا برای خود بسیار بشمار تا بتوانی از عهده شکر آن برآیی. (تحف‌العقول، ص ۲۹۳)

۱۹ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اذا وَصَلَتْ اِلَیکُم اَطرافُ النِّعَمِ فلا تَنفِروا اَقصاها بِقِلَّةِ الشُّکرِ!
نعمتی! که به دست‌تان رسید، با قصور در شکرگزاری آن، نیمه‌کاره آن را از دست ندهید. (بحار، ج ۷۱، ص ۵۳)

۲۰ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
لایَشکُرُ اللهَ مَن لَم یَشکُرِ النّاسَ.
کسی که از مردم (در برابر محبت‌های آنها) سپاسگزاری نکند خدا را سپاسگزاری نکرده است. (الفقیه، ج ۲، ص ۳۴۳)

۲۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَن اَتی اِلَیکُم مَعروفاً فَکافِئُوهُ و إن لَم تَجِدوا فَاَثنُوا فَاِنَّ الثَّناءَ جَزاءٌ.
اگر کسی به شما محبّتی کرد شما هم محبّت او را جبران کنید و اگر نتوانستید (لااقل) از او تشکر نمایید، این تشکر شما پاداش او خواهد بود. (تحف‌العقول، ص ۴۹)

۲۲ـ امام جواد(ع):
لایَنقطِعُ المزیدُ مِن اللهِ حَتّی یَنقَطِعَ الشُّکْرُ مِنَ العِبادِ.
تا زمانی که بندگان از شکرگزاری به درگاه خدا دریغ نمی‌دارند ازدیاد نعمت و تفضلات خداوند نیز از آنها دریغ نخواهد شد. (تحف‌العقول، ص ۴۸۰)

۲۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَن لَم یَشکُرِ الاِنعامَ فَلیُعَدَّ مِنَ الاَنعامِ!
کسی که نعمت‌ها را سپاسگزاری نمی‌کند باید او را همدوش و در ردیف حیوانات به حساب آورد! (فهرست غرر، ص ۸۰)

۲۴ـ «امام موسی‌ کاظم(علیه‌السلام)»:
اِنَّ کُلَّ نِعمَةٍ عَجَزْتَ عَن شُکِرها بِمَنزلَةِ سَیِّئَةٍ تؤاخَذُ بِها!
هر نعمتی که از عهدة شکر آن برنیایی در حکم یک گناه است که از آن بازخواست خواهی شد! (تحف‌العقول، ص ۴۱۵)

۲۵ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلتَّحدُّثُ بِالنِّعَمِ شُکرٌ.
نعمت‌های خدا را بازگو کردن، خود شکر و سپاسگزاری است. (مواعظ عددیّه، ص ۳)

۲۶ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
المُعافَی الشّاکرُ لَهُ مِثلُ اَجرِ المُبَتَلیَ الصّابِرِ.
آدم سالم شکرگزار، ثواب آدم بلانشین صبور و شکیبا را دارد. (تحف‌العقول، ص ۳۸۲)

۲۷ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
ضَغْطَةُ الَقَبرِ لِلمؤمنِ کفارةٌ لِما کانَ مِنهُ مِن تَضییعِ النِّعَمِ.
(یکی از علل) فشار قبر برای مؤمن کیفر ناشکری او در برابر نعمت‌های الهی است. (سفینه، ج ۲، ص ۷۴)

۲۸ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
کُن فی‌ السَّراّءِ عَبداً شکُوراً وَ فی‌ الضَّرّاءِ عَبداً صَبوراً.
در روزهای خوشی و آسایش بنده‌ای شاکر و سپاسگزار و در روزهای محنت و سختی بنده‌ای صبور و شکیبا باش. (فهرست غرر، ص ۱۷۹)

۲۹ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
طوبی لِمَن لَم یُبَدِّلْ نِعمةَ اللهِ کُفراً.
خوشا به حال کسی که شکرانة نعمت‌های خدا را تبدیل به کفران و ناسپاسی نکند. (بحار، ج ۷۱، ص ۴۶)

۳۰ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
تُعرَفُ حَماقَةُ الرّجُلِ بِالاَشَرِ فی‌ النِّعمةِ وَ کَثرةِ الذُّلِّ فی‌ المِحنَةِ.
حماقت شخص در آنجا است که در حال نعمت سرمست و ناسپاس و در وقت محنت ذلیل است و بی‌تاب. (فهرست غرر، ص ۸۳)

۳۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَن لَم یَشکُرِ القَلیلََ لَم یَشکُرِ الکَثیرَ.
کسی که نعمت‌های خُرد و کوچک را شکرگزار نباشد نعمت‌های کلان و بزرگ را نیز شکرگزار نخواهد بود. (شهاب‌الاخبار، ص ۱۵۲)

۳۲ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
فی کُلِّ نَفَسٍ مِن اَنفاسِکَ شُکرٌ لازمٌ لَک بَل اَلفٌ أَو اَکثَر.
برای هر یک از نَفَس‌های تو یک شکرانه بلکه هزار و بیش از هزار شکرانه بر تو لازم است. (جامع‌السعادات، ج ۳، ص ۲۳۶)

۳۳ـ امام موسی‌ بن‌ جعفر(ع):
إنّ العاقِلَ اَلّذی لایَشغَلُ الحلالُ شُکرَهُ وَ لایَغلِبُ الحرامُ صبرَهُ.
آدم عاقل کسی است که آنچه حلال است او را از شکرگزاری باز نمی‌دارد و آنچه حرام است بر استقامت و پایداری او در دین چیره نمی‌گردد. (تحف‌العقول، ص ۴۰۷)

۳۴ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
شُکرُ النِّعمةِ اِجتنابُ المَحارِمِ وَ تَمامُ الشُّکرِ قَولُ الرَّجُلِ: «الحمدُ لله رَبِّ العالَمین»
شکر نعمت، دوری از گناهان است و کمال شکرگزاری انسان گفتن «الحمدُ للهِ رَبِّ العالَمین». (بحار، ج ۷۱، ص ۴۰)

۳۵ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
ما اَنعَمَ اللهُ علی عَبدٍ بِنعمَةٍ صَغُرَتْ اَو کَبُرَتْ فَقالَ: «الحمدُّ لله» اِلاّ اَدّی شُکرَها.
هرگاه خدا نعمتی به بنده‌اش عطا کند، خُرد باشد یا کلان، و به پاس آن بگوید «الحمدُ لله» شکر آن نعمت را به جا آورده است. (بحار، ج ۷۱، ص ۳۲)

۳۶ـ «امام محمد باقر(علیه‌السلام)»:
تَخَلَّصْ اِلی عظیمِ الشُّکرِ بِاستِکثارِ قَلیلِ الرِّزقِ و اسْتقلالِ کَثبْرِ الطّاعةِ.
شکر بسیار و خالصانه در آن است که روزی کم را زیاد بدانی و اطاعت بسیار را کم شماری. (بحار، ج ۷۸، ص ۱۶۴)

۳۷ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اِنَّ اللهَ عَزَّوجلّ أَمَرَ بِالشُّکرِ لَهُ وَ لِلِوالدَینِ، فَمَن لَمْ یَشکُرْ والدَیهِ لَم یَشکُرِ اللهَ.
خداوند متعال شکر و سپاس را برای خود در کنار شکر و سپاس والدین قرار داده، کسی که شکرانة والدین را به جا نیاورد شکرانة خدا را هم به جا نیاورده است. (العیون، ج ۱، ص ۲۵۸)

۳۸ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
اَحسِنُوا صُحبَةَ النِّعمِ قَبلَ فِراقِها فَاِنّها تَزولُ و تَشهَدُ علی صاحِبِها بِما عَمِلَ فیها.
قدر نعمت‌ها را نیکو بدانید پیش از آن که آنها را از دست بدهید و بدانید که نعمت‌ها زوال‌پذیرند ولی (فردا) گواهی خواهند داد که رفتار صاحبانش با آنها چگونه بوده است. (مکارم‌الاخلاق، ص ۱۴۸)

۳۹ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
مَن قالَ اَربَعَ مَراّتٍ اِذا أَصَبَحَ: «الحمدُ لله رَبِّ العالَمین» فَقَد اَدّی شُکْرَ یَومِهِ و مَن قَالها اِذا أَمسی فَقَد ادّی شُکرَ لَیلَتِهِ.
هر کس در آغاز روز چهار مرتبه بگوید «الحمدُ للهِ رَبِّ العالمین» شکرانة آن روز را به جا آورده و اگر آن را در آغاز شب بگوید شکرانة آن شب را (نیز) به جا آورده است. (مکارم‌الاخلاق، ص ۳۰۸)

۴۰ـ «امام جعفر صادق(علیه‌السلام)»:
مَن قالَ فی کُلِّ یَومٍ سَبْعَ مَرّاتٍ: «الحمدُ للهِ عَلی کُلِّ نِعمةٍ کانَت أَو هِیَ کائِنَة» فَقَد اَدیّ شُکرَ ما مَضی وَ شُکرَ ما بَقِی.
هر کس در هر روز هفت مرتبه بگوید «الحمدُ للهِ عَلی کُلِّ نِعمةٍ کانَت أَو هِیَ کائنَة» شکر تمام نعمت‌های گذشته و آینده را به جا آورده است. (ثواب‌الأعمال، ص ۲۷)