أربعینات

• توجّـه بـه خــدا
•   1 وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَلْقَصْدُ اِلىَ اللّه ِ تَعـالى بِالْقـُلُوبِ اَبْلَغُ مِنِ إتْعابِ الْجَوارِحِ بِالْأعْمالِ. [بحـارالانوار 78/364.]

امام جواد علیه السلام فرمود: تـوجـه قلبى بـه خـدا، رسـاتر است از زحمت دادن اعضاء و جوارح به عمل.

• توکّل بر خــدا
•  ۲ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: الثِّقَةُ بِاللّه ِ ثَمَنٌ لِکُلِّ غالٍ وَسـُلَّمٌ اِلى کُلِّ عـالٍ. [بحارالانوار، 78، 364.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: اطمینان و توکل بر خدا بهاى هر چیز گرانقیمت و نـردبان هر مقام بـالا و رفیعى است.

• قضـاى الهى
•  ۳ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: إذا نَزَلَ الْقَضاءُ ضاقَ الْفَضاءُ. [بحار 78/364]

امام جواد علیه السلام فرمود: آنـگاه کـه قضـاى الهى فرا رسـد، فضا هم بر انسان تنگ مى شـود.

• مـواهب الهى
• ۴ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: ... اِنَّ أنْفـُسَنا وَأَمـْوالَنـا مِنْ مَواهِبِ اللّه ِ ألْهَنیئَةِ وَعواریهِ المُسْتَوْدَعَةِ یُمَتـِّعُ بِما مَتـَّعَ مِنْها فیسـُرُورٍ وَغِبْـطَةٍ وَیـَأخُذُ ما اَخـَدَ مِنْها فى اَجْرٍ و حِسْبَـةٍ. فَمَنْ غَلَبَ جَزَعُهُ عَلى صَبْرِهِ حَبِطَ أَجْرُهُ وَنـَعـُوذُ بِاللّه ِ مِنْ ذلِکَ. [تحف العقول، 726.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: همانا جانها و مالهایمان از موهبتهاى گوارا و امانتهاى سپرده خداوند است، هر چه بخواهد، با خوشحالى وخرسندى از آنها بهره مندمان مى گرداند، و هر چه را که بخواهد، با دادن ثواب و پاداش مى گیرد، آنکه بى تابیش بر تحمل و استقامت وى افزون شود، اجر او از بین رفته است و از این حالت به خدا پناه مى بریم.

• دوستى و دشمنى با خـدا
• ۵ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: لاتَکُنْ وَلیّا لِلّهِ فىِ الْعَلانِیّةِ، عَـدُوّا لَهُ فِى السِّـرِ. [بحار الانوار 78/365.]

امام جواد علیه السلام فرمود: اینگونه مباش که در ظاهر با خدا دوستى کنى و در پنـهانى دشـمنى

• نیـازهاى مـؤمن
• ۶ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَلْمُؤمِنُ یَحْتاجُ اِلى تَوْفیقٍ مِنَ اللّه ِ وَواعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَقَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ. [تحف العقول، ص 729.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: مـؤمن به سه چـیز مـحتاج است: ۱ ـ توفیق الهى، که کارها را بخوبى به پیش ببرد. ۲ ـ واعظ درونى که هرلحظه او را پند و انذار دهد. ۳ ـ پذیرش نصحیت کسى که او را پند مى دهد.

• تـولّى و تبـرّى
•   ۷ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَوْحَى اللّه ُ اِلى بَعْضِ الأنبِیاءِ: أمّا زُهْدُکَ فی الدُّنیا فَتُعَجِّلُکَ الرّاحَةَ وَامّا انْقِطاعُکَ اِلىَّ فَیُعَزِّزُکَ بی، وَلکِنْ هَلْ عادَیْتَ لی عَدُوّا وَ والَیْتَ لی وَلیّا. [تحف العقول، ص 726.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: خـداوند به یکى از پیامبران وحـى کرد: امّا زُهد تو، آسایشى را به دنبال دارد که به زودى به تو خواهد رسید، امّا جدایى از دیگران و پیوستنت به من، تو را عزیز خواهد کرد، (اینها براى خودت بود) امّا آیا براى من با دشمنم دشمنى کردى؟ و با دوستم رفاقت کردى؟

• هـمراهى با امـامان
•   ۸ عَنْ اِسْماعیلِ بنِ سَهْلٍ قال: کَتَبْتُ اِلى اَبىجَعفرِالثّانى علیه السلام: عَلِّمِنى شَیْئا إذا أنَا قُلْتُهُ کُنْتُ مَعَکُمْ فِى الدُّنیا وَالآخِرةِ، قالَ: فَـکَتَبَ بِخَـطِّهِ أَعْـرِفْهُ: اَکْثِرْ مِنْ تِلاوَةِ «إنّا أنزَلْناهُ» وَرَطِّبْ شَفَتَیْکَ بِالأسْتِغْفارِ. [ثواب الاعـمال، ص 197.]

اسماعیل بن سهل گوید: خدمت امام جواد علیه السلام نوشتم، چیزى به من تعلیم فرما که اگر آن را بگویم (بخوانم) در دنیا و آخرت با شما باشم. حضرت به خط خود نوشت: سـوره «انا انزالناه» را زیـاد بخـوان و لبهایت به گفتن استغـفار « تـر » باشـد، (یعنى آنقدر استغفار کُنى که هیچگاه لبت خشک نشود).

• شناخت نعمتهاى پروردگار
•   ۹ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: ما عَظُمَتْ نِعَمُ اللّه ِ عَلى اَحَدٍ إلاّ عَظُمَتْ إلَیْهِ حوائِجُ النّاسِ فَمَنْ لَمْ یَحْتَمِلْ تِلْکَ الْمَعُونَةَ عَرَّضَ تِلْکَ النـِّعمَةَ لِلزَّوالِ. [الفصول المهمة 274/275.]

امام جواد علیه السلام فرمود: عظمت و بزرگى نعمتهاى الهى بر کسى معلوم نمى شود مگر آنکه مردم از او درخواستهاى بزرگى بکنند و هر کس این سخن (درخواستهاى مردم) را تحمل نکند، (پاسخ نگوید) آن نعمت خداوندى را در معرض نابودى قرار داده است.

• هشـت حـکمت
•  ۱۰ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَلدّینُ عِزٌّ وَالْعِلمُ کَنزٌ وَ الصَّمْتُ نُورٌ وَغایَةُ الزُّهدِ ألوَرَعُ وَ لاهَدْمَ لِلدّینِ مِثْلُ الْبِدَعَ وَ لا اَفسَدَ لِلرَّجُلِ مِنَ الطـَّمَعِ وَ بِالرّاعى تَصْلِحُ الرَّعِیـَّةُ وَ بِالدُّعاءِ تُصْرَفُ الْبَلِیَّةُ. [الفصول المهمة 274/275 ؛ مسند امام جواد 246.]

امام جواد علیه السلام فرمود: دین سرفرازى است، و دانش، گنج است، و سکوت نورى است، و نهایت زهد پاکدامنى است، و هیچ چیز مثل بدعت دین را از بین نمى برد، و هیچ چیز مثل طمع مرد را تباه نمى کند، و به واسطه رؤساء مردم هم اصلاح مى شوند، و بلا به وسیله دعا بر طرف مى گردد.

• توصیه امـام جواد علیه ‏السلام
•   ۱۱ وَ قالَ لِأبیجَعْفرِالْجَوادُ علیه السلام رَجُلٌ: أوصِنی، قالَ علیه السلام: وَتَقْبَلُ؟ قالَ: نَعَمْ. قالَ: تَوَسَّدِ الصَّـبْرَ وَاعْتـَنِقِ الْفـَقْرَ وَارْفَضِ الشَّهَواتِ وَخالِفِ الهَوى وَاعْلَمْ أنَّکَ لَنْ تَخْلُو مِنْ عَیْنِ اللّه ِ فـَانْظُرْ کَیْفَ تـَکُونَ. [تحف العقول، ص 726.]

مردى از امام جواد علیه السلام درخواست نصیحت کرد. حضرت فرمود: مى پذیرى؟ گفت: آرى. فرمود: صبر را بالش خودساز، فقر را در آغوش بگیر، لذتهـا را رهـا کن، بـا هـوس مخـالفت کـن ، و بدان که هرگز از دید خداوند بیرون نیستى، پس آنـگاه ببین در چـه حـالتى هسـتى.

• توصیه‏هاى امام جواد علیه ‏السلام
•  ۱۲ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: ثَـلاثٌ یَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّه ِ تَعالى: کِثْـرَةُ الاْءسْتِغفـارِ وَلِینُ الْجانِبِ وَکَثْرةُ الصَّدَقَةِ. وَثَـلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ لَمْ یَنْـدَمْ: تَرْکُ الْعَجَلةِ وَالمْشَوَرَةِ وَالتَّوَکُّلِ عَلىَ اللّه ِ عِنْدَ الْعَزْمِ. [الفصول المهمه 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: سه چیز است که اگر در کسى باشد سبب خوشنودى خداست: * زیاد استغفار کردن * و همنشینى خوب * زیاد صدقه دادن و سه چیز است که هرکس دارا باشد پشیمان نمى شود : * پرهیز از عجله و شتاب * مشورت در کارها * توکل بر خدا وقتى تصمیم به انجام کارى گرفت.

• توصـیه‏هاى امام جواد علیه ‏السلام
•  ۱۳ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: لاتُـعاجِلُوا الْأمْرَ قَبْلَ بُـلُوغِهِ فَتَـنْدَمُوا وَلایَطُولَنَّ عَلَیْکُمُ الْأمَدُ فَتَقْسُو قُلُوبُکمْ وَارْحَـمُوا ضُـعَفـاءَکُـمْ وَاطْلُبُوا مِنَ اللّه ِ الرَّحْمَةَ بِالرَّحْمَةِ فیهمْ. [العقول المهمة 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: در هیچ کارى قبل از آنکه وقتش برسد عجله نکنید که پشیمان خواهید شد و زمان انجام آن طولانى نشود که سنگدل خواهید شد و به ضعیفان رحم کنید، و با این کار رحمت خدا را به دست آورید (یعنى اگر به افراد ناتوان رحم کردید، خـداوند به شـما رحـم خواهـد کرد)

• توصـیه امام جواد علیه ‏السلام
•  ۱۴ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: تَأْخیرُ التَّوْبَةِ اغْتِرارٌ وَطُولُ التَسـْویفِ حَـیْرَةٌ وَالاعُتِـلالُ عَـلىَ اللّه ِ هَـلَـکَةٌ وَالإصْرارُ عَلَى الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَکْرِ اللّه ِ «وَ لا یَـأمَنُ مَکْرَ اللّه ِ إلاَّ الْقَومُ الخاسِروُنَ» [تحف العقول، ص 729.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: تأخیر توبه و پشیمانى، غرور است، و ادامه تأخیر، حیرت و سرگردانى، و امروز و فردا کردن با خدا، هلاکت، و تکرار گناه، ایمنى از مکر خداست، «و از مکر خدا جز زیانکاران ایمن نباشند»[ـ قرآن کریم ـ سوره اعراف، آیه 99.]

• مسـئولیت گـوش
•  ۱۵ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنْ اَصْـغى اِلى نـاطِـقٍ فَقَدْ عَبَـدَهُ، فَإنْ کانَ النـّاطِقُ عَنِ اللّه ِ فَقـَدْ عَبَدَاللّه َ، وَاِنْ کانَ النّاطِقُ یَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إبْلِیسَ فَـقَـدْ عَبَـدَ إبْـلیـسَ. [تحف العقول، ص 726.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: هرکس به گوینده اى گوش دهد (از او حرف شنوى داشته باشد) او را پرستیده، پس اگر گوینده سخن از خدا بگوید، او نیز خدا را عبادت کرده است، و اگر از شیـطان بـگوید، او هم بنده شیطان شده است.

• کارهـاى خـام
•   ۱۶ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: إظْهارُ الشَّیْى ءِ قَبْلَ اَنْ یُستَحْکَمَ مَفْسَـدَةٌ لَـهُ. [تحف العقول، ص 729.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: آشکار کردن هرچیزى پیش از استحکام یافتن، سبـب خـرابى آن خـواهد بـود.

• رضایت و کراهت در امور
•   17وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنْ شَهِدَ أمْرا فَکَرِهَهُ کانَ کَمَنْ غابَ عَنْهُ ومَنْ غابَ عَنْ اَمرٍ فَرَضِیَهُ کانَ کَمَنْ شَهِدَهُ. [تحف العقول 726.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: هرکس در کارى شرکت داشته باشد ولى از آن کار ناراضى باشد مثل کسى است که در آن کار دست ندارد، و آن که غایب باشد و راضى، مانند کسى که در آن کار شریک است.

• روزگار افشـاگر
•  ۱۸ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: الأیّامُ تَهْتِکُ لَکَ الاَْمْرَ عَنِ الأسْرارِ الْکامِنَةِ. [بحارالانوار 78/365.]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: روزگار از رازهاى نهفته برایت پرده بر مى دارد.

• گنـاه نابخشـودنى
•  ۱۹ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: راکِبُ الشَّهَواتِ لاتُسْتَقالُ لَهُ عَثْرَةٌ. [بحارالانوار 70/78.]

امام جواد علیه السلام فرمود: کسى که بر مرکب شهوت سوار است، هیچ لغزشى، از او بخـشوده نمى شود.

• امیـدوارى و ناامیـدى
•  ۲۰ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مـَنْ أمِـلَ فـاجِـرا کانَ اَدْنى عُقُوبَتِهِ الْحِرْمانُ. [العقول المهمة 274/275؛ مسند امام جواد 248.]

امام جواد علیه السلام فرمود: هر کس به انسان بدکارى امید داشته باشد، کمـترین عقـوبت او محرومیت و نرسیدن به آرزوى خود است.

• اطمیـنان بدون آزمایش
•  ۲۱ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَـنْ انْـقادَ اِلى الطُّـمَأْنینَةِ قَبْلَ الْخُـبْرَةِ فَقَدْ عَرَّضَ نَفْسَهُ لِلْهَلَکَةِ وَالْعاقِبَةِ الْمُتِعْبَةِ. [بحار 71/340.]

امام جواد علیه السلام فرمود: هر کس قبل از آزمایش نسبت به چیزى اطمینان پیدا کند (بدون آگاهى اعتماد کند) خودش را در معرض نابودى و عاقبتى دردناک قرار داده است.

• عـزّت نفـس
•  ۲۲ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: عِـزُّ الْمُؤمِـنِ، غِـناهُ عَنِ النّاسِ. [بحار 75/109.]

امام جواد علیه السلام فرمود: عزّت مؤمن در بى نیازى از مردم است (یعنى خود را نیازمنـد خـدا بداند)

• هـمراهى با نیـکان
•  ۲۳ وَ کَتَبَ ابُو جَعفَر الثانى علیه السلام اِلى بَعضِ أولیائِهِ: اَمّا هذِهِ الدُّنیا فَإنّا فیها مُغْتَرِقُونَ وَلکِنْ مَنْ کانَ هَواهُ هَوى صاحِبِهِ ودانَ بِدینِهِ فَهُوَ مَعَهُ حَیْثُ کانَ، وَالاْخِرَةُ هِىَ دارُالقَرارِ. [تحف العقول، ص 726.]

امام جواد به یکى از دوستان خود نوشت: ما همه در این دنیا با هم آشناییم و با هم زندگى مى کنیم ولى هرکس با دوستش همفکر باشد و از مکتب و مرام او پیروى کند، هرجا برود با اوست و خانه همیشگى، آخرت است. [یعنى اگر با ما همفکر باشى و از ما پیروى کنى همیشه با مایى حتى در آخرت].

• دوسـتان نـاباب
•  ۲۴ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: إیّـاکَ وَ مُصـاحَبَةَ الشَّـریرِ فَاِنَّهُ کَالسَّیْفِ یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ ویَقْبَحُ اَثَرُهُ. [بحار، ج 17، ص 214.]

امام جواد علیه السلام فرمود: از رفـاقت با تبـهکار بپـرهـیز که مانند شمشیر، ظاهرى خوب و اثرى زشت دارد.

• سـپاس و ناسپاسى
•   ۲۵ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: کُفْرُ النِّعْمَةِ داعِیَةٌ لِلْمَقْتِ وَ مـَنْ جـازاکَ بِالشـُّکْرِ فَقَدْ أعْطاکَ اَکْثَرَ مِمّا اَخَذَ مِنْکَ. [الفصول المهمة 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: نـاسـپاسى نعـمت سبب دشمنى اسـت و هرکس پاداش تو را با شکر نعمت بدهد، پـس آنچـه بـه تـو داده اسـت بیش از آن چیزى است که از تو گرفته.

• دشـمن شـناسى
•  ۲۶ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: قَد عاداکَ مَنْ سَتَرَ عَنْکَ الرُّشْدَ اتّبـاعا لِما تـَهْـواهُ. [بحار الانوار 78/364.]

امام جواد علیه السلام فرمود: کسى که به دلخواه تو راههاى رشد و ترقّى را از تو پنهان مى کند، با تو دشمنى کرده است. (یعـنى اگر با تـو دوسـت باشـد راههاى خیر و صلاح را به تو نشان خواهد داد).

• سـخن تفـرقه انگیز
•  ۲۷ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: لَوْ سَکَتَ الْجاهِلُ مَا اخْتَلَفَ النّاسُ. [الفصول المهمة 274/275]

امام محمد تقى علیه السلام فرمود: اگر نادان سخن نگوید. مردم اختلاف نمى کنند [سخنان ناآگانه سبب بسیارى از اختلافات است].

• حُسـن نیّت
•  ۲۸ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنْ لَمْ یَرْضَ مِنْ أخیهِ بِحُسْنِ النِّیَّةِ لَـمْ یَـرْضَ بِالْعَـطِیَّـةِ. [بحارالانوار 78/364.]

امام جواد علیه السلام فرمود: کسى که حسن نیت برادر مؤمن خود را نپسندد هـدیه و بخشش او را نخـواهـد پسندید، (ارزش نیّت خیر از هدیه مادى بهتر است)

• حفـاظت
•  ۲۹ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَلتَّحَـفُّـظُ عَلى قَدْرِ الْخَـوْفِ. [بحار 78/365.]

امام جواد علیه السلام فرمود: حفاظت به مقـدار ترس لازم است. (یعنى به مقدارى که خطر وجود دارد حفاظت باید کرد و نه بیشتر و زیاده روى درست نیست).

• ثمـره تقـوا
• ۳۰ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: لَؤْ کانَتِ السَّماواتُ وَالْأرْضُ رَتْقَا عَلى عَبْدٍ ثُمَّ اتَّقىَ اللّه َ تَعالى لَجَعَلَ مِنْها مَخْـرَجا. [الفصول المهمة 274/285]

امام جواد علیه السلام فرمود: اگر آسمانها و زمین بر شخصى بسته باشد، ولى تقـواى الهى پیـشه کـند، خداوند گشایشى از آنها برایش قرار مى دهد.

• صـبر پر مُصیـبت
•  ۳۱ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: لصَّبْرُ عَلَى المُصِیبَةِ مُصیبَةٌ لِلشّامِتِ. [الفصول المهمة 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: تحمّل مصیبت، مصیبتى است بر ملامت گران، [ یعنى اگر انسان در سختیها، صبر پیشه کند، صبر او مصیبتى خواهد بود براى کسى که انسان را سرزنش مى کند ].

• زینـتهاى سـیزده ‏گانه
•  ۳۲ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: ألعِفافُ زینَةُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زینَةُ الْغِنى، وَالصَّبْرُ زینَةُ البَلاءِ، وَالتَّواضُعُ زینَةُ الْحَسَبِ، وَالفَصاحَةُ زینَةُ الْکَلامِ، وَالْحِفظُ زینَةُ الرِّوایَةِ، وَخَفْضُ الْجِناحِ زینَةُ الْعِلْمِ، وَحُسْنُ الْأدَبِ زینَةُ العَقْلِ، وَبَسْطُ الْوَجْهِ زینَةُ الکَرَمِ، وَتَرکُ الْمَنِّ زینَةُ الْمَعْرُوفِ، وَالخُشُوعِ زینَةُ الصَلّوةِ، وَالتَّنَفُّلُ زینَةُ القَناعَةِ، وَتَرْکُ ما یُعنى زینَةُ الْوَرَعِ. [الفصول المهمه 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: * زینت فقر، پاکدامنى است * زینت غِنى (بى نیازى) شکر است * زینت بلا و سختى صبر است * زینت سخن، فصاحت است * زینت روایت، حفظ (از بر داشتن) است * زینت علم تواضع است * زینت عقل، ادب است * زینت بزرگواری خوشرویى است * زینت نیکوکارى، منّت نگذاشتن است * زینت نماز، خشوع (توجه قلبى) است. * زینت قناعت، انفاق بیش از وظیفه است * زینت ورع، ترک خواسته هاست.

• شـرکت در زشـتى‏ها
•  ۳۳ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبِیحاً کانَ شَریـکاً فـیهِ. [الفصول المهمه 274/275]

امام جواد علیه السلام فرمود: هر کس کار زشتى را نیکو بداند، او هـم در آن کار شریـک است.

• خواسـتگار دینـدار
•  ۳۴ عَنِ الْحُسْینِ بْنِ بَشّارِ الواسِطى قالَ: کَتَبْتُ إلى أبى جَعْفرِ الثّانى علیه السلام أسْأَلُهُ عَنِ النِّکاحِ، فَکَتَبَ علیه السلام: مَنْ خَطِبَ إلیْکُمْ فَرَضیتُمْ دینَهُ وَامانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ، إلاّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةً فى الْأرْضِ وَ فَسادٍ کَبیرٍ. [التهذیب، ج 7، ص 369.]

حسین بن بشار گوید، به امام جواد علیه السلام نامه اى نوشته ام تا در مورد ازدواج از او سؤال کنم، حـضرت در جوابم نگاشت: اگر خواستگارى برایتان آمد که از دیانت و امانت او راضى هستید، به او زن بدهید. و اگر او را ردّ کنید (و این دو شرط را در نظر نداشته باشید) سبب فتنه و فساد بزرگى خواهد شد.

• خـائن کیـست؟
•  ۳۵ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: کَفى بِالْمـَرْءِ خِیانَةٌ أنَ یَکُونَ أمینا لِلْخَوَنَةِ. [بحارالانوار 75/380.]

امام جواد علیه السلام فرمود: در خائن بودن شخص همین بس کـه امین خیـانتـکاران بـاشـد، (کسى که امین خیانتکاران باشد، خود خائن است)

• ضـرورت تخصص در کار
•  ۳۶ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنْ عَمِلَ عَلى غَیْرِ عِلْمٍ ما یُفْسِدُ اَکْثَرَ مِمّا یُصْلِحْ. [بحار 78/346.]

امام جواد علیه السلام فرمود: هـر کس بـدون آگاهى کـار کـند، بیش از آنکه درست کند، خراب مى کند.

• زیـارت قبـور
•  ۳۷ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَنْ زارَ قَبْرَ اَخیهِ الْمُؤْمِنَ فَجَلَسَ عِنْد قَبْرِهِ وَاسْتَـقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَوَضَـعَ یَـدَهُ عَلىَ الْقَـبْرِ وَقَرَأَ «اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَیْلَةِ الْقَدرِ» سَبْعَ مَرّاتٍ أَمِنَ مِنَ الْفـَزَعِ الْأکْبَرِ. [مسند امام جواد، ص 215.]

امام جواد علیه السلام فرمود: هر کس به زیارت قبر برادر مؤمن خود برود و کـنـار قـبر رو بـه قـبـله بنشیـند و دسـت خـود را بـر قـبر بـگذارد و سوره «قدر» را هفت مرتبه بخواند، از عـذاب بزرگ در امـان خواهد بود.

• پیـروى از هواى نفس
• ۳۸ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مـَنْ اَطاعَ هـَواهُ اَعْطى عَدُوَّهُ مُناهُ. [سفینة البحار، ص 728.]

امام جواد علیه السلام فرمود: کسى که از هواى نفس خود اطاعت کند آرزوهاى دشمن خویش را برآورده است.

• مــرگ چیست؟
•  ۳۹ وَ قیل لِمُحمّدِ بنِ عَلىٍ علیه السلام: مَا المَوْتُ؟ قالَ: هُوَ النَّوْمُ الَّذى یَأْتیکُمْ کُلَّ لَیْلَةٍ اِلاّ اَنَّهُ طَویلٌ مُدَّتُهُ لایُنتَبَهُ مِنْهُ اِلاّ یَوْمَ الْقِیامَةِ. [بحارالانوار، ج 3، ص 134.]

از حضرت جواد علیه السلام سؤال شد: مرگ چیست؟ در پاسخ فرمود: مرگ، همان خواب است که هر شب سراغ شما مى آید جز آنکه مـدت خـواب مـرگ، طـولانى اسـت و آدمى از آن خواب بیدار نمى شود، جز روز قیامت.

• عــمر و عـمل
•  ۴۰ وَ قالَ الْجَوادُ علیه السلام: مَوْتُ الإنسانِ بِالذُّنُوبِ أکْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالْأجَلِ، وَ حَیاتُهُ بِالْبِّرِ أکْثَرُ مِنْ حَیاتِهِ بِالْعُمْرِ. [الفصول المهمه 274 ـ 275]

امام جواد علیه السلام فرمود: مرگ انسان به سبب گناه بیش از مگر با اجل است و زنـدگى به خـاطر نیـکوکارى بیش از زندگى عُمر و سال است (برخى از گناهان سبب کوتاهى عمر و برخى از کارهاى نیک سبب طول عمر انسان مى شود).