دنیا از نظر امام علی علیه السلام

1- انّ الدُّنیا والآخرةَ عَدوَّانِ مُتَفاوتَان ِ, و سَبیلانِ مُختِلِفان ، فَمَن أحبَّ الدّنیا و تَولاّها أبغَضَ الآخرَةَ و عاداها, و هُما بِمنزلةِ المَشْرِق والمَغْرِب وماشٍ بَینهما, کُلَّما قَرُبَ مِن واحدٍ بَعُدَ مِن الآخر, و هما بَعْدُ ضَرَّتان

دنیا و آخرت دو دشمن آشتى ناپذیر و دو راه مختلفند, پس کسى که دنیا را دوست دارد و به آن عشق ورزدآخرت را دشمن مى دارد ونسبت به آن عداوت مى کند, و این دو همچون مشرق و مغربند, پوینده این دو راه هر گاه به یکى از دو طرف نزدیک شود از دیگرى دورگردد و آن دو همانند هستند ـ که نوعاً با هم ناسازگارند ـ.
(نهج البلاغه ، حکمت 103

2- خُذْ مِن الدُّنیا ما أَتاکَ, و تَوَلَّ عمَّا تولّى عنک, فان أنْتَ لم تَفْعلْ فاجْمِلْ فى الطّلَب .
از دنیا همان قدر بگیر که به تو مى رسد و آنچه از تو رو گرداند, نادیده بگیر و اگر نمى توانى چنین باشى لااقل خواسته ات را کمترکن .
(نهج البلاغه ، حکمت 393

3- اذا أقْبَلَتِ الدُّنیا على أحدٍ أعارتْهُ مَحاسنَ غیرِه ِ, و اذا أدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحاسِنَ نَفْسِه .
اگر دنیا به کسى رو کند, خوبى هاى دیگران را به طور موقّت به او مى دهد, و زمانى که به کسى پشت کند, امتیازات و نیکى هاى خود او راهم از او مى گیرد.
(نهج البلاغه ، حکمت 9 مروج الذهب ، ج 3 ص

عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِیهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ، عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیهم السلام قَالَ:

إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله أَوْصَى إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام وَ کَانَ فِیمَا أَوْصَى بِهِ أَنْ قَالَ لَهُ:

امام صادق از پدران بزرگوارش از امام حسین علیهم السلام نقل فرمود:

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وصیت هایى به امیر مؤمنان على علیه السلام فرمود، از جمله وصایا این بود که فرمود:

یَا عَلِیُّ، مَنْ حَفِظَ مِنْ أُمَّتِی أَرْبَعِینَ حَدِیثاً یَطْلُبُ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ حَشَرَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَ‏ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً.

اى على! هر کس از امّت من چهل حدیث را براى رضاى خدا و آخرت حفظ کند، خداوند او را در روز رستاخیز به همراه پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان محشور مى‏ نماید و اینان رفیقان خوبى هستند.

حدیث اول:

 امام على علیه ‏السلام:

 أبلَغُ ناصِحٍ لَکَ الدُّنیا لَوِ انتَصَحتَ بِما تُریکَ مِن تَغایُرِ الحالاتِ، و تُؤذِنُکَ بِهِ مِنَ البَینِ وَالشَّتاتِ .

 بهترین پندآموز براى تو دنیاست، اگر از دگرگونى حالاتى که به تو نشان مى‏دهد و از جدایى و پراکندگى ‏اى که به تو اعلام مى‏کند، پند گیرى.

حدیث دوم:

امام على علیه ‏السلام

اِعتَبِر بِما مَضى مِنَ الدُّنیا لِما بَقِیَ مِنها؛ فَإِنَّ بَعضَها یُشبِهُ بَعضا، وآخِرَها لاحِقٌ بِأَوَّلِها، وکُلُّها حائِلٌ مُفارِقٌ

از گذشته دنیا براى آینده‏اش عبرت بگیر؛ زیرا همه اجزاى آن، شبیه یکدیگرند و انجام آن به آغازش مى‏پیوندد و تماماً دگرگون شونده و از کف رفتنى است

حدیث سوم:

 امام صادق علیه ‏السلام

 أیُّهَا النّاسُ، إنَّ هذِهِ الدُّنیا دارُ فِراقٍ ودارُ التِواءٍ لا دارُ استِواءٍ، عَلى أنَّ فِراقَ المَألوفِ حُرقَةٌ لا تُدفَعُ، ولَوعَةٌ لا تُرَدُّ

 اى مردم! این دنیا، سراى فراق و خانه پیچ در پیچ است، نه خانه‏اى سرْ راست. فراق عزیزان، داغى است که مانعش نمى‏توان شد و سوزى است که جلوى آن را نمى‏توان گرفت. 

حدیث چهارم:

 امام على علیه ‏السلام

 اُوصیکُم عِبادَ اللّه‏ِ بِتَقوَى اللّه‏ِ الَّذی ضَرَبَ الأَمثالَ . . . وأنذَرَکُم بِالحُجَجِ البَوالِغِ، فَأَحصاکُم عَدَدا ووَظَّفَ لَکُم مُدَدا، فی قَرار خِبرَةٍ ودارِ عِبرَةٍ، أنتُم مُختَبَرونَ فیها ومُحاسَبون عَلَیها .

اى بندگان خدا ! شما را به پروا از آن خدایى سفارش مى‏کنم که نمونه‏ها آورده... و با حجّت‏هاى رسا هشدارتان داده است، شمار شما را مى‏داند، و عمرى برایتان مقرّر کرده است، در جایگاه آزمایش و سراى عبرت . شما در دنیا آزمایش مى‏شوید و براى آن، مورد حسابرسى قرار مى‏گیرید