چهل حدیث مورد نظر پیامبر صلی الله علیه وآله
عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِیهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ، عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیهم السلام قَالَ:
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله أَوْصَى إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام وَ کَانَ فِیمَا أَوْصَى بِهِ أَنْ قَالَ لَهُ:
امام صادق از پدران بزرگوارش از امام حسین علیهم السلام نقل فرمود:
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وصیت هایى به امیر مؤمنان على علیه السلام فرمود، از جمله وصایا این بود که فرمود:
یَا عَلِیُّ، مَنْ حَفِظَ مِنْ أُمَّتِی أَرْبَعِینَ حَدِیثاً یَطْلُبُ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ حَشَرَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً.
اى على! هر کس از امّت من چهل حدیث را براى رضاى خدا و آخرت حفظ کند، خداوند او را در روز رستاخیز به همراه پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان محشور مى نماید و اینان رفیقان خوبى هستند.
فَقَالَ عَلِیٌّ علیه السلام: یَا رَسُولَ اللَّهِ، أَخْبِرْنِی مَا هَذِهِ الْأَحَادِیثُ، فَقَالَ:
على علیه السلام عرض کرد: اى پیامبر خدا ! این احادیث کدامند؟ فرمود:
1- أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ تَعْبُدَهُ وَ لَا تَعْبُدَ غَیْرَهُ.
اینکه به خداى یگانه اى که شریکى ندارد ایمان بیاورى، تنها او را بپرستى و غیر او را نپرستى،
2- وَ تُقِیمَ الصَّلَاةَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِی تَأْخِیرِهَا مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ.
نماز را با وضوى کامل در وقت خودش بر پاى دارى، و آن را به تأخیر نیندازى؛ چرا که تأخیر بدون علّت موجب خشم خداست،
3- وَ تُؤَدِّیَ الزَّکَاةَ وَ تَصُومَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ تَحُجَّ الْبَیْتَ إِذَا کَانَ لَکَ مَالٌ وَ کُنْتَ مُسْتَطِیعاً.
زکات را بپردازى، ماه رمضان را روزه بگیرى، آنگاه که داراى ثروت شدى و مستطیع گشتى حج خانه خدا را انجام دهى،
4- وَ أَنْ لَا تَعُقَّ وَالِدَیْکَ.
پدر و مادرت را ناراحت نکنى،
5- وَ لَا تَأْکُلَ مَالَ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ لَا تَأْکُلَ الرِّبَا وَ لَا تَشْرَبَ الْخَمْرَ وَ لَا شَیْئاً مِنَ الْأَشْرِبَةِ الْمُسْکِرَةِ.
مال یتیم را به ستم نخورى، ربا نخورى، شراب و هیچ گونه نوشیدنى مستی آور ننوشى،
6- وَ لَا تَزْنِیَ وَ لَا تَلُوطَ.
زنا نکنى، لواط نکنى،
7- وَ لَا تَمْشِیَ بِالنَّمِیمَةِ.
براى سخن چینى گام برندارى،
8- وَ لَا تَحْلِفَ بِاللَّهِ کَاذِباً.
به دروغ به خدا سوگند نخورى،
9- وَ لَا تَسْرِقَ.
دزدى نکنى
10- وَ لَا تَشْهَدَ شَهَادَةَ الزُّورِ لِأَحَدٍ، قَرِیباً کَانَ أَوْ بَعِیداً.
براى هیچ کس- چه نزدیک چه دور- شهادت دروغ ندهى،
11- وَ أَنْ تَقْبَلَ الْحَقَّ مِمَّنْ جَاءَ بِهِ، صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً.
حق را از هر که بیاورد- چه کوچک چه بزرگ- بپذیرى،
12- وَ أَنْ لَا تَرْکَنَ إِلَى ظَالِمٍ وَ إِنْ کَانَ حَمِیماً قَرِیباً.
به هیچ ستمگرى- گر چه دوست نزدیک باشد- تمایل پیدا نکنی،
13- وَ أَنْ لَا تَعْمَلَ بِالْهَوَى.
طبق هواى (نفست) عمل نکنى،
14- وَ لَا تَقْذِفَ الْمُحْصَنَةَ.
به زنان پارسا نسبت بد ندهى،
15- وَ لَا تُرَائِیَ فَإِنَّ أَیْسَرَ الرِّیَاءِ شِرْکٌ بِاللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ.
ریاکارى نکنى که کمترین ریا شرک به خداى متعال است،
16- وَ أَنْ لَا تَقُولَ لِقَصِیرٍ: یَا قَصِیرُ وَ لَا لِطَوِیلٍ: یَا طَوِیلُ، تُرِیدُ بِذَلِکَ عَیْبَهُ.
به کسى که قدّش کوتاه است به خاطر عیبجویى نگویى: کوتاه و به کسى که بلند قامت است نگویى: بلند،
17- وَ أَنْ لَا تَسْخَرَ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ.
کسى از آفریدگان خدا را مسخره نکنى،
18- وَ أَنْ تَصْبِرَ عَلَى الْبَلَاءِ وَ الْمُصِیبَةِ.
به بلا و مصیبت، بردبار و صبور باشى،
19- وَ أَنْ تَشْکُرَ نِعَمَ اللَّهِ الَّتِی أَنْعَمَ بِهَا عَلَیْکَ.
و نعمت هایى را که خداوند به تو ارزانى داشته سپاسگزار باشى،
20- وَ أَنْ لَا تَأْمَنَ عِقَابَ اللَّهِ عَلَى ذَنْبٍ تُصِیبُهُ.
و به جهت گناهى که انجام داده اى خود را از کیفر خدا ایمن نبینی.
21- وَ أَنْ لَا تَقْنَطَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ.
و از رحمت خدا نومید نباشى.
22- وَ أَنْ تَتُوبَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ ذُنُوبِکَ فَإِنَّ التَّائِبَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ.
و از گناهت به سوی خدا توبه کنى، چرا که توبه کننده از گناهش همانند کسى است که گناه نکرده است
23- وَ أَنْ لَا تُصِرَّ عَلَى الذُّنُوبِ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ فَتَکُونَ کَالْمُسْتَهْزِئِ بِاللَّهِ وَ آیَاتِهِ وَ رُسُلِهِ.
و با وجود آمرزش خواهى، گناهان را تکرار نکنى که در این صورت مانند کسى خواهى بود که خدا و آیات و پیامبران او را مسخره کند.
24- وَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ مَا أَصَابَکَ لَمْ یَکُنْ لِیُخْطِئَکَ وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَکَ لَمْ یَکُ لِیُصِیبَکَ.
و بدانى آنچه بناست به تو رسد خطا نمی کند و آنچه قرار نیست به تو رسد، سراغ تو نیاید،
25- وَ أَنْ لَا تَطْلُبَ سَخَطَ الْخَالِقِ بِرِضَا الْمَخْلُوقِ.
و اینکه خدا را به خاطر خشنودى مخلوق به خشم نیاورى،
26- وَ أَنْ لَا تُؤْثِرَ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَةِ لِأَنَّ الدُّنْیَا فَانِیَةٌ وَ الْآخِرَةَ الْبَاقِیَةُ.
و دنیا را بر آخرت ترجیح ندهى زیرا که دنیا فانى و آخرت پایدار است
27- وَ أَنْ لَا تَبْخَلَ عَلَى إِخْوَانِکَ بِمَا تَقْدِرُ عَلَیْهِ.
و از آنچه توانایى دارى بر برادرانت بخل نورزى
28- وَ أَنْ تَکُونَ سَرِیرَتَکَ کَعَلَانِیَتِکَ وَ أَنْ لَا تَکُونَ عَلَانِیَتُکَ حَسَنَةً وَ سَرِیرَتُکَ قَبِیحَةً فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِکَ کُنْتَ مِنَ الْمُنَافِقِینَ.
و درونت همانند بیرونت باشد، بیرونت نیک و درونت زشت نباشد که در این صورت از منافقان خواهى بود،
29- وَ أَنْ لَا تَکْذِبَ وَ أَنْ لَا تُخَالِطَ الْکَذَّابِینَ
دروغ نگویى، با دروغگویان نیامیزی،
30- وَ أَنْ لَا تَغْضَبَ إِذَا سَمِعْتَ حَقّاً.
و آنگاه که سخن حق شنیدى خشمگین نباشی
31- وَ أَنْ تُؤَدِّبَ نَفْسَکَ وَ أَهْلَکَ وَ وُلْدَکَ وَ جِیرَانَکَ عَلَى حَسَبِ الطَّاقَةِ. وَ أَنْ تَعْمَلَ بِمَا عَلِمْتَ .
و تا مى توانى خود، خانواده، فرزندان و همسایگانت را ادب کنی، و به آنچه مى دانى عمل کنی.
32- وَ لَا تُعَامِلَنَّ أَحَداً مِنْ خَلْقِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ إِلَّا بِالْحَقِّ.
و با هیچ یک از آفریدگان خداى متعال جز به حق رفتار نکنی،
33- وَ أَنْ تَکُونَ سَهْلًا لِلْقَرِیبِ وَ الْبَعِیدِ وَ أَنْ لَا تَکُونَ جَبَّاراً عَنِیداً.
و نسبت به خویشاوند و بیگانه خوش رفتار باشى، و ستمگر و کینه توز نباشی
34- وَ أَنْ تُکْثِرَ مِنَ التَّسْبِیحِ وَ التَّهْلِیلِ وَ الدُّعَاءِ وَ ذِکْرِ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَهُ مِنَ الْقِیَامَةِ وَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ.
و بسیار سبحان اللَّه و لا اله الا اللَّه بگویی و فراوان دعا کنی
و زیاد به یاد مرگ و قیامت و بهشت و دوزخ باشی.
35- وَ أَنْ تُکْثِرَ مِنْ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ وَ تَعْمَلَ بِمَا فِیهِ.
و قرآن زیاد بخوانى و به آنچه در آن است عمل کنى
36- وَ أَنْ تَسْتَغْنِمَ الْبِرَّ وَ الْکَرَامَةَ بِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ.
و نیکى و بزرگوارى را نسبت به مردان و زنان مؤمن غنیمت شمارى
37- وَ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى کُلِّ مَا لَا تَرْضَى فِعْلَهُ لِنَفْسِکَ فَلَا تَفْعَلْهُ بِأَحَدٍ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ.
و بنگرى هر چه را که براى خودت نمى پسندى براى کسى از مؤمنان نپسندى
38- وَ لَا تَمَلَّ مِنْ فِعْلِ الْخَیْرِ وَ أَنْ لَا تَثْقُلَ عَلَى أَحَدٍ.
و از کار خیر دلتنگ نشوى، و سربار هیچ کس نشوى
39- وَ أَنْ لَا تَمُنَّ عَلَى أَحَدٍ إِذَا أَنْعَمْتَ عَلَیْهِ.
و آنگاه که به کسى نعمتى دادى بر او منت نگذاری ،
40- وَ أَنْ تَکُونَ الدُّنْیَا عِنْدَکَ سِجْناً حَتَّى یَجْعَلَ اللَّهُ لَکَ جَنَّةً.
و دنیا در نزد تو بسان زندانى باشد تا خداوند بهشت را نصیب تو کند.
فَهَذِهِ أَرْبَعُونَ حَدِیثاً مَنِ اسْتَقَامَ عَلَیْهَا وَ حَفِظَهَا عَنِّی مِنْ أُمَّتِی دَخَلَ الْجَنَّةَ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ کَانَ مِنْ أَفْضَلِ النَّاسِ وَ أَحَبِّهِمْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ النَّبِیِّینَ وَ الْوَصِیِّینَ وَ حَشَرَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقا1
این چهل حدیث است که هر کس در عمل به آنها پایدارى کند و آنها را از من براى امّتم حفظ کند، به رحمت خدا، وارد بهشت مى شود، و او از برترین مردم و پس از پیامبران و جانشینان آنها محبوبترین افراد در پیشگاه خداست و خداوند او را در روز رستاخیز با پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان محشور خواهد کرد و اینان رفیقان خوبى هستند.
1.نساء69
- الخصال ؛ ج2 ؛ ص543
|
|
